कोंकणी भाषा

Thirukkural in Konkani तिरुकुरल - कोंकणी भाषा

Konkani Translation by: N. Purushothama Mallaya Publisher: Konkani Bhasha Prachar Sabha, Cochin-2.

  

पुस्तक एक - धर्माचेरि

Chick here: अद्याय 001 to 010

1. देवाक स्तुति 6. चांगपण एक सहधर्मिणीले 2. पौसाक स्तुति 7. चेरडुवांगेलो संतोष 3. ऋषींगेले महत्व 8. स्नेह 4.सद् गुणाचि शक्ति 9. आथित्य सत्कार 5. कुडुंब जीवित 10.दयाळपणा उलोवप्‌

Chick here: अद्याय 011 to 020
11. उपकारस्मरण 16. सहिष्णुता 12. न्यायता 17. शत्रूंथ्कून मोचन 13. आत्म नियन्त्रण 18. लुब्धु जान्व्नत्तिले रबप्‌ 14. सत्स्वभाव 19. अपवादनत्तिले रबप्‌ 15. दुसराले बयिलेक आशा कर्नत्तिले रबप्‌ 20. निरर्थक जाव्न उलोव्चे वर्जन करचे
Chick here: अद्याय 021 to 030
21. पापाचे भय 26. मांसाहाराथकून परिवृज 22. उदारता 27. तपस 23. दान 28. कापटय 24. विख्याति 29. नित्तिले रबचे कापटय 25. दया 30. सत्यस्थिति
Chick here: अद्याय 031 to 038
31. क्रोधाथकून मुक्त 35. परित्याग करचे 32. ना वायिट करचे 36. सत्य सादन करचे 33.  ना हिंस करचे 37. आशा उन्मूलन करचे 34.अस्थिर जाव्नसिले 38. नशीब

पुस्तक दुसरे - धनापासून

Chick here: अद्याय 039 to 050

39. एक रायाली होडिविकायि 45. अभ्यर्थन करप उप्देश श्रेष्ट मनुष्यांगेले 40. शिकावण्‌ 46. परिवृज करप नीचांगेले संसर्ग 41. अज्ञान 47. प्रवर्तन करचे दीर्ध दृष्टीन 42. बुद्बवन्तागेले अयकप्‌ 48. विज्ञान शक्ति 43. विज्ञान 49. योग्य वेळाचे विज्ञान 44. चूकि समकरप 50. विज्ञान उचित स्थ्लाचे

Chick here: अद्याय 051 to 060

51. विज्ञान योग्य मनुष्यांगेले 56. क्रूर राजाधिकार 52. वेंचून काडप अनी काम दिवप् 57. निग्रहाचे अभाव 53. स्नेह दकोव्चे एकालाले बंधु 58. अनुकंपा 54. विसरप्‌ नित्तिले 59. चारवृत्ति 55. स्याय युक्त राजाधिकार 60. अद्यम

Chick here: अद्याय 061 to 070

61. आलस्याथकून विमुक्त 66. प्रवृतीचे परिशुद्धि 62. मानुषिक प्रयत्न 67. प्रवृतीचेरि धृडता 63. नैराश्या थकून विमुक्त 68. प्रवृतीचि रीति 64. मन्त्रियि 69. राजदूत 65. उलोपा सामर्थ्य 70. एक रायाक सेब करचे

Chick here: अद्याय 071 to 080

71. विज्ञानाचे छित्र 76. धन संग्रह करचे 72. समाज विज्ञान 77. सैन्याचि शक्ति 73. सामाजाचेरि निर्भय 78. सैनिक वीर्य 74. राज्य 79. मित्रत्व 75. कोट बंधूचे 80. मित्रांक वंचून काडचे

Chick here: अद्याय 081 to 090

81. दीर्घकाल असूचे मित्रत्व 86. विद्वेष 82. वाचिट संसर्ग 87. शत्रूंचेरि अधिकार दकोवप्‌ 83. फतवणेचे मित्रत्व 88. मनाकरप शत्रूलि शक्ति 84. मूढता 89. शत्रु भितेरि 85. अज्ञान 90. प्रकोप करनत्तिले रबप महात्माक

Chick here: अद्याय 91 to 100

91. बयिलानि नयन करचे 96. कुलीन जन्म 92. चेडियो 97. भहुमान 93. पीवन्त्तिले रबप 98. व्होडपण 94. जूवानि खेळचे 99. संपन्नता 95. औषद 100. दाक्षिण्य

Chick here: अद्याय 101 to 108

101. परिक्षीणित धन 105. दारिद्रय 102. विनय 106. भिक मगप 103. कुडुंबाची कीर्ती अधिक करपे 107. बीक मगूक भय 104. क्रुषि 108.नीचत्व

पुस्तक तीसरे - स्नेहापासून

Chick here: अद्याय 109 to 120

109. तिजे सौन्दर्यान जल्लेले संभ्रम 115. जनप्रवादाचो प्रचार 110. लक्षण वाचाम्‌ 116. असहिष्णुता वियोग 111. आलिंगानाचे आनन्द 117. आक्षेप करचे 112. तिगेले सौन्दर्य 118. दुःखान्तु शोषण जलेले दोळे 113. कामाचि महिमा 119. पाण्ड वर्ण 114. सोडिले नियंत्रण 120. एकान्तित यातना

Chick here: अद्याय 121 to 133

121. शोकाकुल संस्मृति 128. कळचेतसले एक मेकांगेले विचार 122. उलोव्चे सप्नाख्तीरि 129. आशा पुनः संगमाखतीरि 123. विलाप संघ्या वेळारि 130. निष्ठुर हृदय 124. परिक्षीणित जव्चे अवयव 131. कपट संग्रह 125. आत्मगत भाषण 132. फटवणे कोप 126. संग्रहाथकून ऊन्छ येवप 133. फटवणेचे कोपाचे रमणीयता 127. अत्याकांक्षित दिकचाक एक मेकांक

अद्याय 01-10

Thirukkural in Konkani तिरुकुरल  -  कोंकणी भाषा

पुस्तक एक: धर्माचेरि

अद्याय १. देवाक स्तुति
1	कशि अक्षरमाला 'अ' सहित आरंभित, ते विश्व देवाक धोर्नु आरंभता ॥
2	कसलो प्रयोजन असा शिकिले पांडित्यान, तरि 'ज्ञानवन्तागेले' दिव्य पादुकांक ते करनाति आराधन ? ॥
3	शाश्वत जीवित कोण दिकता तांका जाव्न, । अनुग्रहित पादुक एकलाले विकसित मनान ॥
4	दुराचार तांका नयि असा कोण आकांक्षित जल्या । पादुकांचेरी एकलाले विद्वेषाक अनी आशेक अतीत्य असिल्या ॥
5	कळकाची द्वंद क्रिया करना पीडन ते,। कोण मनुष्य देवाले स्तितिचेरि आनंद पव्तायि ते ॥
6	शाश्वत जीवित कोणाले तांगेले पादविक्षेप जता, । पंचेन्द्रियांचि मार्ग देवाक मेळेयता ॥
7	तरि 'अनुपमेयांगेले' चरण ते लभ्य करना, । ना असा रक्षा तन्तुथकून उत्कंठित वेदना ॥
8	तरि तू सद्‌गुण समुद्राचे सिद्ध पुरुषाले चरण मेळयना । जनन समुद्रचे तडि तुका मेळचाक जायना ॥
9	'अष्‍ट लक्षणयुक्त' देवाले खरे चरणाचेरी मस्तक ते भव्गूनत्तिले । जले पक्षाघात, असा सर्वै ते जीवाचे प्रवर्तन मरण पविले ॥
10	पोव्तायि जननाचे समुद्रु कोण लभ्य करचे । लाजे चरण; ना दुसरर्यांक तडि मेलचे ॥

अद्याय २ . पौसाक स्तुति
11	पडचो पाव्सु, लोकाक पोषण करचें तें, । असा अमृत त्या जीवाक रक्षण करचें तें ॥
12	सर्व अन्न उत्पन्न जत्ता पाव्सान जाव्नु तेंचि तें असा जव्चे अन्न पुनर जाव्नु ॥
13	मेघ वंचना कर्ता, पव्साक धोर्नु रबोव्तु तरि, । तेन्ना, उपास चलता या विशाल राज्यां भितेरि ॥
14	तरि मेघ तांचे जल चुकला उत्सुज्य करचाक, । कर्षकांगेले नागूरान भूयि जायना अनि केशोव्चाक ॥
15	ते नाश कर्ता जव्चे प्रचलित, अनी प्रचलित, जलेलान, । पाव्सु वयरि हडता मनुष्याक बदलाक धनिक जाव्न ॥
16	तरि, मेघा यकून, पाव्सु ना असा पडचे । पाचूवे तंणाक जयना उबारूक मस्थक तांचे ॥
17	विशाल समुद्राचे द्रव्य आकारान्तु संकुचित जत्तलेचि, । तरि मेघ वयरि नियन्त्रण कर्ता तांचे प्रतिफलाचि ॥
18	तरि स्वर्गु जत्ता निर्जल, देवानि अवकाश गेव्चे, । जायना, अर्चन अथवा प्रशंसाघोष करचे ॥
19	तरि स्वर्ग, तांचे भांड लोप पव्‍ता भागुगेव्चाक ते, । सर्वै भिक्षदान अनी तपस् सोडून वत्तले ते ॥
20	जावनु असा उदाक एक "अत्यावश्य" सर्वांक जावन, । जीविताचे स्वभावाक बरे पाव्सु पडचे असा आवश्य जाव्न ॥

अद्याय ३. ऋषींगेले महत्व
21	सर्व आचारणाचे नियम प्रख्यापन केले, । कीर्ति ती तांगेली असा कोण लोक त्याग केलेले ॥
22	कीर्ति ऋषींगेली, पुनर मेजूचे, । असा कठिन मेलेल्यापसि, मेजूचे ॥
23	तांजेली महिमा प्रकाशित जत्ता, कोण कोळनु उभय मार्ग, । असा हंगा ग्रहणकेले न्यायपर दिव्चे ते मार्ग ॥
24	ताजे इंन्द्रिय पांच, शक्ति नियन्त्रणयुक्त, । असा बीयाळ भूमीन्तु समस्थलारि स्वर्ग युक्त ॥
25	इन्द्रु, स्वर्गाचोनाथु, रबता साक्षिभूत जाव्नु, । पांच जिकव्ल्याचेरि महत शौर्ययुक्त जाव्नु ॥
26	ते महन्त मेळेयताति निपुण युक्त, । ल्हान मनुष्य असा अशक्त ॥
27	स्वाद, प्रकाश, अपर्श, शब्द अनी गंध कोण जाणता, । ये बरेभाशेन, तका, लोक नम्र जाव्जु नमन करता ॥
28	मनुष्यांगेली कीर्ति, ज्ञानान केळेल्या, । तागेले भाविकथनान्तुली उत्तरं दकेल्या ॥
29	सद्‌गुणाचे गुड्चारि कोण रबत सुरक्षित जाव्न, । असा तागेले कोपाचे कष्‍ट सहन करचे जाव्न ॥
30	सर्वै जीवजालाचेरि ते दयालु असा, । मनुष्य वर्गांगेले ऋषियो जाव्न कळता असा ॥

अद्याय ४. सद्‌गुणाचि शक्ति
31	प्रशस्ति, धन, कसले अधिक जडोव्चे, । सद्‌गुणावटेन एक मनुष्याक जाव्यात मेळोव्चे ॥
32	ना व्होडले जोडोवप्‌ सदाचारापसि । नाचि व्होडले नष्ट ताजे स्मृति लोपापसि ॥
33	सद्‌गुणाचे मार्गान्तु, केत्राचि उद्यम कडताति । उतरान्तु अनी प्रवृतीन्तु, कत्राचि रबताति ॥
34	जावो शुद्ध मनाभितेरि, ताजे सद्‌गुणाचे अवकाश गेव्चे; । इतर सर्वै असा केवल व्यर्थ प्रशंसाघोषक परचे ॥
35	क्रोधु, असूया, काम अनी दुष्ट वचन । असा खरे सदाचार विमृक्त एकेका थकून ॥
36	नका विलंब सद्‌गुणाचे कृत्य मरेन अंतिमेक । करि ते अतं; मरणान्तुअसतले ते सहायक ॥
37	'किते सद्‌गुणाचे उपहार?' निंगुनका करी तुलन । पल्लकी आसनयुक्त घोडचरि बसपी अनी मनुष्य कोण करपी वहन ॥
38	न्यूनता नाक्तिले केलेले चांग कर्म एकेक दिवसाक । प्रतिबिन्द जाव्नु असा भावीरि तानी घेव्चे जन्माक ॥
39	किते प्रवहित जत्ता सद्‌गुणाथकून आनन्द भरित असा। इतर सर्वै कीर्तिचे प्रकाशाक स्यूनता पाविले जाव्नु असा ॥
40	धर्म असा किते ते करचेचि । अनी अधर्म असा किते ते एकल्यान परित्यज्‌ करचेचि॥

अद्याय ५ कुडुंब जीवित
41	तो असा खरे गृहनायक, कोण की । तीन इतर आश्रमाचे अतीव करताति की ॥
42	त्याग केलेले, आवश्य आसिले अनी मेलेले तीन की इतले, । आश्रयान्तु असा सौजन्य सहाय मेळेचे एक गृहनायकाले ॥
43	पूर्विक, देव, अतिथियो, बांधव, अपण, सर्वै येंचि । पंचगण आचरणा वटेन, गृहनायक आवश्य जाव्नु तृप्‍त करचेचि ॥
44	कोण भागु गेत्ता ताजो आहार, कोण सर्व अपराध परित्यज करता, । ताजे धार्मिक पद्धति, दीर्गजाव्नु बंदजाव्नत्तिले चलता ॥
45	तरि स्नेह अनी सद्‌गुण एक गृहपरिवार जनाचेरि आधिपत्य दीव्नु असा ।  त्या जीवाक पूर्ण अनुग्रह अनी जिखप असा ॥
46	तरि एक गृहनाथु धर्म मार्ग संरक्षण करता, । कसले फल दुसरे आश्रमाथकून तका लभ्य जता? ॥
47	मुख्य तागेले कोण तो असा अद्यम कर्ता जाव्नु । कोण रबता प्रकृतीन्तुले गृहान्तरीक्षान्तु जाव्नु ॥
48	सहाय दिव्चे ऋषींक, धार्मिक गृहपरिजनाक लभ्य जत्त तसि, । बारी व्होडले चांगपण सर्वै ऋषींगेले वेदनजनकापसि ॥
49	गारहिक अवस्था असा धार्मिक सत्याचिति, । चांग इतर अवस्था, तरि निष्कलंक असूचिति ॥
50	कोण कडता जीवन गृहस्थाश्रम अनुग्रहीत जाव्न, । स्वर्गावेले देवालगि मेळतले एक स्थान ॥

अद्याय ६ चांगपण एक सहधर्मिणीले
51	सत्यान असिलि बायिल असा ती स्त्रीधर्म प्रवर्तन करताति, । अनी धन दीर्घदृष्‍टीन खरचिताति ॥
52	तरी बयलेली योग्यता जायि पडता बयिलेचेरि । जीवित, कशी तरि व्होडले, असा अतयि एक जीवित उपयोग शून्या चेरि ॥
53	ना हिनता, खयि बायिल असा सद्‌गुणान श्रेष्‍टता । ना भाग्या, तरी तीणे, दकैल्या निवासगृहाचेरि अवज्ञता ॥
54	ना व्होडले निधि निधान, लोक धारण करता । स्त्री ये परस कोण पातिवृत्य रखून गेता ॥
55	अराधना नयि देवाक, तिजो नाथ मया-मोग करता, । तिजे आपोवणेन, पाव्सु धारेन पडता ॥
56	बायिल ती, कोण तिजेनाव परिरक्षण करताति, । कोण चिंतिता घोवु अनी कुटुंब विश्रुति ॥
57	कसलो प्रयोजन असा निरीक्षण अनी रक्षक । आदरित स्त्रीयेले सुरक्षित परिरक्षक ॥
58	तरि बयिल वा घोवु सत्याक करतायि सेवा देवाक तागेले । तंका मेळता कीर्ति लोकान्तु देवागेले ॥
59	ते सिंह समान चंकूक तिरस्कृतांगेले दृष्टीचेरि । कोणाली बायिलो चिंता करनाति सद्‌गुणाचे शक्तिचेरि ॥
60	एक 'अनुग्रह' म्हणचे बायिल एक उत्कृष्‍ट आसचे । अनी भुरगि बाळ असा एक आभरण आसचे ॥

अद्याय ७ चेरडुवांगेलो संतोष
61	अनुग्रहान व्होडलो, ना थंगा कोणीय अंका कळचे । संतति तशि, कोण तागेले बुदवन्तकायि दकोव्चे ॥
62	सात जन्माक, ना अनिष्‍ट समीप ते, । तरि अनुग्रहीत असा संतान सहित कलंग नत्तिले, प्रिय ते ॥
63	'एकलाले धन असा संतान' ज्ञानवन्त संगता, । इत्यामळ्यारि, तागेले चांग प्रवृतीन, एकलाले भाग्य वडता ॥
64	अमृतापसि गोडसे असा निसे प्रदर्शन केलेल्यान्तु । तान्तु तांगेले चरडुवांगेले हाथ असा खेळच्यान्तु ॥
65	चेरडुवांगेले अपडप, मधुर सुखमय, प्रिय ते, । तांगेले उत्तरं, मधुर गान एकल्याले कन्नाक ते ॥
66	वेणु अनी तंबूर असा मधुर ते संगता, । कोण अयिकिलेना तांगेले चेरडुवांगेले किटकिटाव्ची प्रसन्न्ता ॥
67	दान एक महाशय दिता ताजे पुत्राक तें, । असा श्रेष्‍टपद शिकिले सज्जना मदें तें ॥
68	आव्सु बापसूपसि अधिक जाव्नु सर्व मनुष्या भहुमूल्य वस्तु तिं । चेरडूवं कोण असा भारी बुदवन्तकायेचि तिं ॥
69	एक व्हो‌‍डलो‌ ‍सन्तोषु तीं अनुभव पव्ता ताजे जन्मापसि, । तिजे पुत्र व्याख्यान केलेल्यान विज्ञानाचे मोलाचो तसि ॥
70	उत्तरं ती, "कसले तपसान लभ्य जले तका तसलो एक पुत्रु" तो, । असा एक पुत्रयोग प्रतिपादन करचेचि तसलेचि तो ॥

अद्याय ८ स्नेह
71	असवे थेयि खीळि त्या स्नेहाक निवृत्त्‌ करचि कामुकाले दोळया थेंबे स्नेहप्रकट करतलेचि ॥
72	सर्वै ते तांका, स्वकीय कर्ता स्नेह नत्तिले । स्नेह असचे ते असा अस्थीन्तु दुसराले ॥
73	एक जीव मांस अनी अस्थि मेकनु संयुक्त जव्चे । असा ते स्नेहाचे फळ दृश्य जव्चे ॥
74	स्नेहा थकून अनुरक्त वात्सल्य व्होळता, । तांतु थकून मित्रत्वाचे बंधन वडता ॥
75	मधुमय आनन्द भूमिरि, अनी ग्रहण केलेले परम सुखाचे । अशि सांगिल्या असा, शान्तमय जीवितान्तुले फल स्नेहाचे ॥
76	"स्नेह, अनुगमनकर्ता सद्‌गुणाक" मूढ ते संगताति; । तेवेयि सहायकरता मनुष्याक कोण वायट परित्याग करताति ॥
77	कशि सूर्यप्रकाश तापेता अस्तिहीन पदार्थाक, । त्या मण्कि सद्‌गुण दहनकर्ता स्नेहहीन पदार्थांक ॥
78	स्नेहहीन जीविताचो संतोष असा तशी । रुक मरुभूमिरि फल्लूचे बहुल तशी ॥
79	कसले उपयोग असा देहाचे सवैभव जले निर्मित, । केन्ना स्नेहहीन ह्रदय असा मेलेले, विकृत? ॥
80	स्नेह व्‍होळता जीवाचे अधिष्‍ठाना थकून भितेरिच्यान । अवशिष्‍ठ असा हडांचे, जल्यारि आवृत जाब्नुअसा सल्लीच्यान ॥

अद्याय ९ आथित्य सत्कार
81	सर्वै परमसुख गराचे । असा अतिथि सत्काराचे ॥
82	पिव्चे तरि असा जल्यारि मधुर अमृत दिसना समजाव्नु । केन्ना अतिथिंक वाडूकनत्तिले रबताति दृष्‍टिगोचर जाव्नु ॥
83	कोण दिसदीस पालनकर्ता ताजे अतिथींक आदरपूर्वक । आसचिना आवश्य तजे भागाक ॥
84	मन्दास्मित जाव्नु मुखाची, ऐश्वर्याचि देवी असा रबचाक, । ताजे गरान्तु कोण रक्षणकर्ता ताजे अतिथियांक ॥
85	कोण प्रथम पक्वान्नाचे जेवण घलता ताजे अतिथिंक, त्या उपरान्ते तोवयि जेव्ता । तका कसले आवश्य थायि असा बीयों वोव्चाक? ॥
86	अतिथियांक पालन केल्यानन्तर, तो कोण पळेयता अधिक जाव्नु । असा स्वागतकेले देवानी, रबता केन्नाचि अधिक जाव्नु ॥
87	अतिथि सतकाराचे तुलनकरचे, । असा मोलाचे तांगेले अतिथींगेले उच्चत्वाचे ॥
88	कोण पालनकर्ता नयि तांगेले अतिथियो, असा विलापित जाव्नु । "अमि कष्‍ठकडले अनी रक्षणकेले, जल्यारि नष्‍ट जले सर्वै ते असिले अंगेले जाव्नु" ॥
89	धन असून, करचे उपेक्षा अथितींक असा नीच ते, । असा एक मूढता मूर्खाचेरी दिकचे ते ॥
90	'अनीचा' फूल मृदुल अनी कोमळ बव्ता केन्ना हुंगीलारि । तशि क्षीणितजत्ता अतिथि निरुत्साह स्वागत अभिमंत्रित केल्यारि ॥

अद्याय १० दयाळपणान उलोवप्‌
91	मधुर वचन अभिरंजित स्नेहयुक्त, ते कर्ताति भाषण, । तशि कपटाथकून विमुक्त जलेले, सत्य कोन कर्ताति अन्वेषण ॥
92	दान दिव्चे उदार मनस्तिति असिले प्रदान करताति । एक मधुरवचन मन्दस्मित असचे प्राध्यान दित्ताति ॥
93	एक मन्दहासाचे किरण, एक सानुकंप दोळ अनी ह्रदय ते, । अनी मधुर वचन घडोव्न हडचे सद्‌गुणाचे भागु ते ॥
94	ना दु:खाचे जायि केन्नायि पाव्चे, । कोण ते असा सर्वांक मधुर भाषणाचे ॥
95	खरे विनय अनी दयाळयुक्त उत्तर मेळनु असिले, । तो असा एक रत्‍न; अवशेषित ना शुद्धकेलेले ॥
96	चंगपणा अन्बेषणावेळारि, मधुर उत्तरं प्रवहित जव्चे, । कर्ता नाश वयटपणाक अनी असा सद्‌गुण वडोव्चे ॥
97	चांग करचे वेळारि, मधुर उत्तरं संगचाक, । प्राप्‍त जत्ता सर्वै वटेन अनुग्रहाक ॥
98	मधुर अनुकंपित उत्तरं, निकृष्‍टा थकून मुक्त असचे, । दित्ता आनंद उभय लोकान्तु पोळोव्चे ॥
99	केन्ना तो संतोष पव्ता अयुकूचान्तु अनुकंपित भाषणाचे, । कशि ताणे प्रयोगकरचे कठोर उत्तरं ते उच्चनागाचे? ॥
100	केन्ना मधुर उत्तरं असा विमुक्त, कर्कस उत्तर उलोव्चे, । कन्ना असून पिकप पविले फळ, ते पिकप्‌ पाव्नत्तिले, अन्वेषण करचे ॥