Monday 1 May 2006

Ex capitibus LI ad LX

Tirukkural in Latin
இலத்தின மொழியில் திருக்குறள்
Translated into Latin by Fr. C.J. Beschi in 1730.

Chapter 51. In ministorum electione de ipsorum aptitudine se certificare.

501
Dum quis ad ministerium eligitur, debet rex indubinater certificari post maturum examen quasnam inclinations habeat circa haec quatuot, nempe virtutem, dicitius, mulieres, et vitae amittendae metum.


502
Qui nobili genere natus; vitiis infensus, infamiam metuit, ac vilia facere erubescit, indubitanter eligendus est.


503
Etiam in iis, qui difficiles scientias didicerunt, et nullum habeat ex supradicitis defectibus, si attentè consideratur, difficile est non inveniri ignorantiam.


504
Rex ministerium eligendo, bonas ac malas qualitates considerando, et inter illas praesertim praeponderantem maturè examinando, juxta id quae praeponderat, eum aptum vel ineptum judicet.


505
Lapis Lydius, quo dignoscitur, sitne quis magnus an vilia, sunt cujusque actiones.


506
Cave ne eligas, qui nil habent; quia hujusmodi homines, cum adhaesiones non habeant, culpas non erubescunt admittere.


507
Eligere ad minsterium eos, qui quae sciendia sunt ignorant, ob specialem affectum, seu propensionem in illos, caussa erit in quamvis stultitiam ineundi.


508
Eligere ad ministerium ignotos, quin maturè considerentur eorum indoles, damna affert ab ipsâ regis posteritate imaparabilia.


509
Sine maturâ discussione, quemvis eligere noli; et postquam eligendum maturè consideraveris de ejus qualitatibus quas certo bonas nosti, noli suspicionem sine caussâ admittere.


510
Electio sine consideratione, et suspicio circa eum, quum probe noscendo rex elegerit, irreparabile damnum afferunt.
        
Chapter 52. Quomodo debeat rex cos, quos elegit, ad effectii exercitium.

511
Ille ad sublimia munia elogendus est, qui bona et mala considerans, indolem habet non gaudentem nisi de bonis, hoc est, honestis mediis.


512
Ille ministerium exerceat, qui regis aerarium augendo ejusque felicitatem procurando, aerario ac felicitati obvenientia impedimenta maturè praevenire sciat.


513
Ille ad ministerium indubinater adhibendus est, qui regem amet, qui sciat quae sui muneris sunt, qui in deliberando animo non vacillet, qui divitias et voluptates non affectet,
ita ut nil ex his quatuor desit.


514
Plurimi qui in quovis modo considerati indubitantem ad ministerium apti apparent,
in agendo alii evadunt, ac apparebant.


515
Magni momenti facinora injungenda sunt iis, qui oppartuna media eligere sciendo, iisque obvenientia impedimenta sufferando, ad finem illa perducere valeant, non vero aliis hac qualiate carentibus, quamvis regi sint cari.


516
Rex agentis indolem et actionis qualitatem maturè considerando, si haec et illam cum temporis opportunitate conjungi viderit, eam illi injungat.


517
Actionem intentam, instrumenta ad eam perficiendam necessaria, et personam, quae ad eam conficiendam eligitur, maturè considerando, si noveris eam actionem ab eo, iis cum instumentis perfici posse, et actionem et instrumenta in ejus manu relinque.


518
Postquam rex alicujus aptitudinem ad actionem intentam maturè consideraverit, debet illum perficiendam aptum facere, (h.e. ei suppeditando instrumenta, quibus perficere illam valeat.)


519
Felicitas deseret regem qui aegre fert, quod secum familiariter se gerat minister, qui semper est in ministerio occupatus, illum que officium tanquam proprium possidet.


520
Si regii ministri recti sint, omnia rectè procedent, ideo reges quotidie suorum inistrorum actiones attentè explorare debent.

Chapter 53. Consanguineas complecti.

521
Etiam cum pauper evaseris, antiquam felicitatem eoque tempore accepta benefecia commemorare non nisi consanguinei solent.


522
Si rex consanguinei soriatur, a quibus indesinenter ametur, hi regi felicitatem afferent numquam pullulare desinentem; qui si consanguinei numquam a rege divellantur, nova semper germania procreabunt, quae regis tutealam et felicitatem augebunt.


523
Felicitas regis, qui non habet mensuram commixitionis (supple, cum consanguineis), similis est lauci aquâ repleto sine profunditate et sine aggere.


524
Fructus, quem rex percipere debet ex divitiis sibi obventibus est, ita se genere cum suis consanguineis, ut ab iis semper ambiatur (eos nempe paticipes faciendo suarum divitiarum).


525
Si rex quae consanguineis opus est, liberater dare, iisque sese affabilem praebere valeat, à confertâ consanguineorum turbâ circumdabitur.


526
In magno hoc terrarum orbe nemo plures consanguineous habet qua mille, qui liberalis est, et iram non servat.


527
Cornix inventum cibum non occultando, sed caeteras convocando comedit; similem conditionem habentes, habebunt etiam emolumentum, quo cornix fruitur.


528
Si rex non omnes aequilter respicitat, sed ad unis cujusque qualitatem attendat, hanc in eo praerogativam aspiciendo plures apud eum mantionem facient.


529
Consanguineorum, qui regem deseruerunt, amicitiam iterum ut conciliet, satis erit tollere caussam, ob quam discordes  abierunt.


530
Eum, qui sine caussâ regem deserit, cum ob aliquam caussam redit, rex prudens admittere in suum consortium debet.

Chapter 54. Non esse in regimine desidiosum.

531
Ex nimiâ gaudiorum et deliciorum exuberantiâ, animi relaxitio magis regi nocet, quam nimia ira.


532
Regi desidia, atque oblivio ejus laudem destruet, non secus ac quotidie mendicando ventrem replere scientiam destruict.


533
Regi desidioso modus non est laudem assequendi, in hoc omnis generis sientifici, qui mundo sunt, conveniunt.


534
Meticulosis arx non suffragatur: ita sane desidiosis eorum felicitates nihil prodest.


535
Venientia non carendo desidiosus qui vivit, cum illa obvenerint, facient ut suum errorem doleat.


536
Si rex erga omnes, quovis tempore, sine intermissione solertiter se gerendi indolem sortiatur, nullum erit bonum huic simile.


537
Nil eorum, quae ardua sunt, inassequibile erit, se omnia solicito animo cautè feceris.


538
Quae regem laudabilem faciunt caveat ne omittat; nam omissionem contemnentibus neque post mortem bonum obveniet.


539
Cum rex suae felicitatis ebrius desidiâ corripitur, meminerit eorum qui ob suam desidiam miserè perierunt.


540
Facile erit omnia, quae intebuntur assequi, si mens semper intenta sit in iis, quae assequi cogitarit.

Chapter 55. Recti sceptri conditio i.e. justicia.

541
Equitatis conditio est subditorum culpas considerando absque nimiâ indulgentiâ, erga omne personarum genus integritatem affectando, et à legibus statua supplicia considerando, his et non majoribus illas castigare.


542
Quamvis mundus totus pluviam intuendo vivat, subditi tamen nonnisi regis justiciam intuendo justice.


543
Etiam divinarum legume et virtutum caussâ fuit regum justicia.


544
Totus orbis complecitur pedes regis, qui subditos amando, justitiam exercet, eumque vastissimae ditionis regem efficiet.


545
In regno regis, qui suum sceptrum ad debitum locum dirigit, opportunam pluviam felix messis sequetur.


546
Non lancea regi victoriam tribuunt, sed ejus sceptrum; si tortuodum illud non sit.


547
Rex defendit totum orbem. Regem verò defendit aequitas, si nunquam ei contraria faciat.


548
Rex, qui nec affabilitatis decus habet, nec justitiae leges considerat, neque quod nequum est facit, ob vituperio dignum hujusmodi statum, ipsemet se destruet, quin hostes opus sint ad eum destruendum.


549
Regi, qui subditos ab exteris hostibus defendendo, eorumque sollicitiam curram gerendo, ipsorum crimina plectit, id vitio verti non debet: est ejus officium.


550
Homicidas, eisque similes facinorosos cum rex plectit, perinde facit, ac qui inter segetes nascentia lollia evellit.

Chapter 56. Sceptri Tortuositas.
551
Eo, qui homicidae officium exeret, crudelior est rex, qui exercet officium vexandi subditos, contraria faciendo procedit.
552
Eum qui sceptrum obtinet, praeter consueta tributa, subditorum bona petere, perinde est ac latronem viatori dicere: da tuam pecuniam.
553
Regis, qui quotidie subditorum facinora inquirendo, eos juxta leges non punit, regnum quotidie majorem in ruinam verget.
554
Rex, qui tortuosum sceptrum obtinet non considerando justiciae leges, et adeptum aurum et (qui novum daturi sunt), subditos simul amittet.
555
Lacrimae quas subditi fundunt tolerando impares vexationem quam à rege patiuntur, limae sunt quae eo ipso die regis felicitatem minut.
556
Regis perpetuatio fit à sceptri rectitudine; haec si desit, quaecunque sit regi laus, perpetua non erit
557
Qualis est pluviae carentia respectu terrae, talis est elementiae carentia in rege respectu suorum subditorum.
558
Ei, qui regi injusto subditus est, praestat pauperem esse quam divitem.
559
Si rex à justiciâ deflectendo operetur, pluvia ab ejus regno deflectendo, coelum pluere non sinet.
560
Si qui subditorum servator est, eos non tutetur, in ejus regno vaccae lac non dabunt, et Brachmanes sua munia deserent.

Chapter 57. Subditos non terrificare.
561
Rex absque passione subditorum culpas examinare, et ne iterum eas committant,
aequâ, et non majori, paenâ castigare debet.
562
Reges, qui diu duraturam felicitatem à se inseparabilem cupiunt, debent in plectendis subditis cum magna irà manum extollere, sed leniter percutere.
563
Si rex tortuosum sceptrum obtineat, subditisque terrificia faciat, procul dubio festinè ruinam patientur.
564
Rex, de quo fama est, quod sit Subditis terrificus, aevi diminutionem patiendo, festinè peribit.
565
Quantumcunque magna sit felicitas regis, qui subditis difficilem aurem praebet, eosque terrifico vultu aspicit, perinde erit ac si daemon aspexerit.
566
Regis dura subditis verba loquentis, elementiâque carentis, quantumcunque magna felicitas, quin diu duret, eo ipso tempore destruetur.
567
Dura verba, et aequum transiliens muicta, sunt veluti lim quae minuit in rege fortitudinem quâ hostes vincat.
568
Reges, qui ministris negotia commitendo, cum iis ea non considerat, si dum male succedunt iis irascatur, felicitas minuetur (quia ab iis, qui eum juvare possunt, deseretur).
569
Rex, qui sibi non construxerit arcem antrequam ab hoste aggrediatur, ad hujus adventum timore correptus, statim corruet.
570
Plus aequo rigidus rex nonnisi regni leges ignorantibus adhaeret, sed quodnam est praeter hoc hominum genus quod orbi gravius?

Chapter 58. Clementia.
571
Hic mundus non subsistit, nisi quia in regibus invenitur valde pulchra indoles, quae dicitur elementia.
572
Propter elementiam viget mundi cursus (si quidem sine multâ sufferentiâ necnon multâ charitate in subveniendo egnis, qui effectus elementiae sunt, mundus non subsisteret): quid ergo praestat esse in mundo, qui elementiâ carent, nisi ut terrae grave pondus afferant.
573
Musicalia instrumenta quid juvant, nisi musicas voces edant; eodem modo oculi quid juvant, nisi elementiam habeant.
574
Quamvis in fronte adesse videantur, quid prosunt oculi, qui aequum non transiliente carentiâ carent.
575
Oculorem propria pulchritudo, est elementia: si ista non adsit, non oculi, sed foramina vocandi sunt.
576
Terrâ infixis a rboribus similes sint ii, quibus quamvis oculi in fronte infixi sint, elementiâ carent.
577
Qui elementiâ carent, orbi sunt; qui orbi non sunt, nec elementiâ carent.
578
II, qui elementiam exercere valent, quin justiciae legibus derogatur, quandem proprietatem habent in hunc orbrm.
579
Etiam in eos, qui iram concitandi conditionem habent (h.e. etiam in reos), elementer se habendo, iis ignoscere optima qualitas est.
580
Sui etiamsi videant sibi venenum porrigi, ilud sumant, nec irritentur, elementiae inhiant ab omnibus celebrandae.

Chapter 59. Exploratoris officium.
581
Exploratores habere, et regni jura callere, certrus esto: quod regi sunt instar duorum oculorum.
582
Regis officium est (i.e.regis interest) quotidie omnia, quae ab omnibus fiunt, statim scire.
583
Regis, qui nescit, quanti intersit per exploratores omnia scire, nulla ad hostes vincendos patet via.
584
Ministros regis, ejus conjunctos, ejus hostes, hos omnes, attentè inspicere debet explorator.
585
Qui habitum (seu figuram) sumendo, quae exploratis suspicionem non afferat, quamvis ab iis dignoscatur, sine timore quaelibet tormenta potius patiatur quam se prodat, ille sane optimus erit exploratur.
586
Religiosorum, aut peregrinantium personam simultando, impenetrabilia loca penetrando, omnia attentè explorando, quoquomodo torquatur, titubare non debet explorator.
587
Hostiam secreta audire ut valeat nitendo, ea quae scivit, sin dubitatione referre debet explorator.
588
Quae explorator explorando rettulit secreta, iterum per alium exploratorem exploranda sunt.
589
Rex plures habeat exploratores, sed ita ut unus de alio nesciat, omnesque ad explorandum mittat: si omnium verba concentiant, de exploratis securus erit.
590
Exploratori ne quid speciale feceris, quod caeteri sciant; nam si feceris, statim publicum fiet officium, quod ille secrete excerebat.

Chapter 60. Animositas.
591
Qui animum habent, propriè dici potest, quod quid possideant; qui animo carent, qoud possident, non possident (quia suam propter inertiam illud amittent).
592
Animum, qui ab homine inauferabilis est, possidere, verè divitem facit; nam divitiarum possessio neque constans est, et possessorem relinquit.
593
Qui animo decidere nescit, etiamsi divitias amittat, non affligitur: quia iterum eas acquirendi remedium habet, nempe animositatem.
594
Divitiae ipsae viam precunctando apud illum accurrent, qui constatem animositatem habet.
595
Flores, qui in aquâ nascuntur, crescunt tantum quantum aqua crescit; eodem modo hominum celsitudo crescet ad mensuram animositatis.
596
Quidquid cogitet, sublimia semper cogitet, quod si ills non successerint, saltem cogitatus ille animositatis conditionem habebit, ac proinde regem sublimen faciet.
597
Si damna obveniant animo non decidunt animosi viri, sicut elephas, licèt à sagittarum fasce feriatur, non retrocedit.
598
Animo carens (rex) nunquam obtinebit hanc gloriam, ut deciere possit: egi in hoc mundo potens sum.
599
Quamvis magnitudine atque acutis dentibus superior sit, elephas timidus fiet si a tigre invadatur.
600
Animus ratiocinii sedes est; qui ergo animum non habet, non pro homine, sed pro quâdam arboris specie hominis figurâ praeditae, habendus est.

No comments:

Post a Comment