A Capitulis XI ad XX

Tirukkural in Latin

இலத்தின மொழியில் திருக்குறள்

Translated into Latin by Fr. C.J. Beschi in 1730.

Chapter 11. Grati animi virtus
101	Ei qui tibi praesto fuit, quin tu illi profueris, etiam si coelum et terram dederis, par pari referre difficile sit.
102	Opportune collatum beneficium, quamvis parvum sit, mundo ipso majus erit.
103	Fructus beneficii sine retributionis ponderatione collati, si ponderetur ipso pelago major erit.
104	Quamvis milii grano parem favorem praestiteris, qui illius fractum noscunt, illum palmae arbori parem judicabunt.
105	Beneficium non est dimetiendum  a mensura favoris praestiti, sed a magnitudine illius, qui beneficium accepit.
106	Noli oblivisci amicitiae inculpabilium vivorum; noli rejicere amicitiam eorum, qui in adversitate sunt tibi baculus.
107	Gratus homo etiam post mortem recordabitur amoris, quo quis in eo haerentem afflictionem abstersit.
108	Bonum non est oblivisci beneficii accepti; sed quod maleficium est eo ipso die, quo tibi fit, ex memoria delere optimum est.
109	Gratus homo, qui unum tantum ab aliquo beneficium receperit, si deinde ab hoc afficiatur malo, quod sit par homicidio, in memoriam revocando illud unum beneficium, maleficii accepti memoriam delebit.
110	Qualemcunque yirtutem caedentibus, id est, quocunque crimen atrantibus ad remissionem via invenietur, sed ad illam via non invenietur hominibus, qui acceptum beneficium caedunt (i.e. pro bono malum reddunt).

Chapter 12. Equitas
111	Est quaedam virtus aequitas dicta, quae tune optima erit si valuerit procedere servando suam proprietatem in complexu amicorum, inimicorum, et extraneorum, seu indifferentium, qui nec amici nec inimici sunt.
112	Divitiae cumulatae ab eo, qui aequitatem possidet, sine destructione vigorem, id est, consistentiam habebunt, etiam iu ejus progenitis.
113	Vivitias aequitatem transgrediendo partas, licet bonum tibi offerant, eo ipso die (quo tibi obveniunt) abjiciendo desere.
114	Aequus ne, an aequitate carens, quis fuerit ex ejus progenitis dignoscetur.
115	Emolumenti et damni gressum in aequo pectore non torqueri sapientium ornamentum est.
116	Si quis ex corde (i.e. volens ac scions) justitiam deserendo, aequum quod non est fecerit, sciat id idem esse ac dicere, volo meam ruinam.
117	Damnum illius qui, ut aequitas fiat, in virtute sistit (hoc est, aequitatis virtutem constanter servat), sapientes damnum non aestimant.
118	Ad instar librae, quae aequalitatem faciendo quod justum est librat, conformando se rationi in unam ex partibus non propendere, sapientium ornamentum est.
119	In verbis tortuositate carere (i.e. proferre verba a ratione non deflectentia) aequitas est; si obtinueris, ut animus eonstanter tortuositate careat (i.e.  si constantem animi ab aequitate  inflexibilitatem obtinueris).
120	Illi qui lucrandi officio incumbunt, valde lucrosum officium exercebunt, si aliorum bonum ita procuraverint, uti suum procurant.

Chapter 13. Sensuum fraenatio
121	Sensuum fraenatio ad coelites conducit, eorum relaxatio ad inferos.
122	Ut pretiosum quid fraenationem sensuum custodi, nam nullum est homini emolumentum eâ majus.
123	Si fraenationis, scientiam discendo in virtutis viâ te continere valueris, id tibi apud eos qui fraenationis notitian habent, magnum decus pariet.
124	Montium celsitudine valde major est celsitudo illius qui a suo statu non aberrando suos sensus fraenat.
125	Omnibus bona est (i.e. utilis est) submissio; sed inter eos, qui sublimes ac divites sunt, valde sublimium opum conditionem habet.
126	Si in hac vitâ ad instar testitudinis quinque sua membra comprimentis, tuos quinque sensus comprimi feceris, etiam post mortem tibi celsitudinem affert; oh id enim in coelo beaberis.
127	Etsi omnia non custodias, linguam custodi; nisi custodieris, in verbis errando minimè fies.
128	Ex malorum verberum  prosectione proximo unum tantum malum sequatur (nempe dehonoratio), ei tamen qui illa, proferendi indolem habet, facit haec ut caetera bona quae habet, bona non sunt.
129	Vulnus quod alteri infligas ignis adustione, in animo delebitur; non delebitur vulnus linguae adustione inflictum.
130	Deus ipse conspicatum  accurret pulchritudinem illius, qui scientias cum didicerit, iram fraenando suum animum iutra virtutis viam continere valuerit.

Chapter 14. Bene moratum esse
131	Cum boni mores homini celsitudinem afferant, boni mores plus quam vita ipsa sunt cautè custodiendi.
132	Omni labore et conatu morum bonitatem custodi, nam si caetera omnia attentè et studiosè inspicias, nil praeter illam invenies quod tibi majus auxilium affere possit.
133	Morum rectitudo etiam vilium prosapiam nobilitat; si mores a rectitudine deficiant, etiam nobilium prosapiam vilescere facient.
134	Si Brachman obliviscatur eorum, quae didicit, ea iterum discere poterit; si vero in morum bonitate deficiat, ejus prosapia destruetur, id est abjectus evadet.
135	Sicuti invidiam habentibus non fit opum incrementum, ita morum bonitate carentibus non fit celsitudo.
136	In morum integritate non relaxantur sapientes, sciendo passuros se esse damnum abjectionis (i.e. se minimi esse faciendos).
137	Ex morum integritate celsitudinem assequentur, ex morum integritatis defectu homines intolerabile vituperium referent.
138	Virtutis semiua sunt boni mores: mali mores omni tempore malum parient.
139	Morum integritatem possidenti non convenit mala verba, licet indeliberatè suo ore proferre.
140	Qui, multa postquam didicerint, sapientum moribus suos conformare nesciunt igorautes dicendi.

Chapter 15 : Alienam uxorem non concupiscere
141	Stultitia, quae morem habet concnpiscendi mulierem alterius propriam non reperietur in eo qui in orbe virtutem et divitias novit.
142	Inter omnes, qui extra virtutem manent (i.e. qui vitia sectantur), non est stultior illo, qui in alterius domo sistit (i.e. alienam uxorem concupiscit).
143	Qui procedit concupiscendo halum cum uxore illius qui ei fidit, procul dubio non differt a mortuis.
144	Quantumcunque magnitudinem habeas, quid tibi proderit, si nec tantum, quantum milii granum (i.e. nec minimum) considerando, alienam uxorem adeas.
145	Qui peccandi facilitate allectus in aliena uxore horestatis limites transilierit, nunquam moriturum, (i.e. nunquam desiturum) vituperium referet.
146	Ab eo, qui in aliena conjuge honestatis limites praeterierit, inseparabilia sunt haec quatuor, nempe odium, peccatum, metus et infamia.
147	Ille dicetur juxta virtutis proprietatem conjugatus vivere, qui non desiderat corpus molieris quae est alterius propria.
148	Magnanimitas non respiciendi (i.e. non concupiscendi), alienam uxorem magno in viro et virtus et sublime decus est.
149	Si quaeras quisnam sit in hoc maris habitaculo (i.e. in hoc orbe terraqueo), qui boni sit proprietarius (i.e. jus habeat ad bonum assequendum); est ille qui se non miscet corpori mulieris alterius propriae.
150	Quamvis virtutem non metiens (i.e. virtuti non se conformans), ei contraria facias, semper tamen tibi bonum erit non concupiscere mulierem quae est intra alterius limites (i.e. alieni est juris).

Chapter 16. Patientia
151	Sufferre eos, qui te despiciunt, instar terrae, quae sustinet eos, qui earn calcant, praestans est virtus.
152	Injuria quae tibi fit, quocumque tempore (i.e. etiam cum id ulcisci possis) patienter toleranda est, sed isto melius erit illius omnino oblivisci.
153	Sicuti inter miserias ea est praestantior miseria, quae hospitem non excipit, ita inter decora illud eat praestantius decus, quod insipientium culpas sufferet ?
154	Si tuum honorem a te inseparabilem optas, procedendum tibi est cautè patientiam custodiendo.
155	Sapientes non aestimant ut quid pretiosum impatientes; aestimant verò ufc aurum patientes, eos cautè custodiendo (i.e. cavendo, ne quid indecorum iis fiat).
156	Qui de injuria sibi illata ulciscuntur, uniuss diei gaudium referent, qui verò eam patienter sufferunt, usque ad mortem laudabuntur.
157	Quamvis tuus proximus tibi injustum quid fecerit optimum tibi erit uil facere contrarium virtuti, commiserans illum ob damnum quod in altera vita ei paratum est.
158	Eos qui ob animi elationem faciunt quod minium (i.e. injustum) est, tu tuâ aequinimitate victos dimitte.
159	Ipsis qui omnibus renunciarunt, majorem munditionem (i.e.splendorem seu perfectionem) habebunt conjugati, qui patienter sufferunt mala verba quae ore proferunt qui limites transiliunt (i.e. qui nimis elati sunt).
160	Qui poenitentiam agunt jejunando magui quidem fient, sed posteriores iis aliorum injuriosa verba petienter sufferunt.

Chapter 17. Invidiâ non Affici.
161	Proprietatem non habendi invidiam in suo pectore viam cuique esse ad celsitudinem assequendam, quisque secum statuat.
162	Si valueris omnes (i.e. etiam erga hostes), ab invidiâ immunis esse, hoc inter omnia decora par non habebit.
163	Qui aliorum emolumentum non desiderando, illud iis invidet dicetur nolle emolumentum à virtute profluens.
164	Ex invidiâ malum alteri non inferunt sapients sciendo damnum quod ob id experientur (propriè, quod patieuter in illa mala via).
165	Invidus, quamvis omnes suos hostes destruat, ruinam patietur quia ad eum destruendum ipsa sua invidia satis superque est.
166	Ejus qui invidis oculis aspict ea, quae caeteris dantur, familia ad vestitûs ac cibi inopiam redigetur.
167	Dea felicitatis invido irata, suae sorori, (quae est dea miseriae) eum prodet.
168	Crudelis illa, quae dicitur invidia, hujus mundi felicitatem destruit, et postremo ad inferos perducit.
169	Invidi  hominis felicitas, et recti hominis infelicitas attentè consideranda est.
170	Nemo per invidiam dives evasit; Nemo ob invidiae carentiam evasit pauper.

Chapter 18. Non inhiare alienis bonis.
171	Si, sine ullo jure, alienis bonis inhiaveris, id tibi et fainiliae destructionem, et varia eo ipso tempore detrimenta causabit.
172	Qui injusti vocari erubescunt, oL desiderium emolumeuti, quod aliena bona afferent, non faciunt quid, quod aequi censurare possint.
173	Ob desiderium instantanei gaudii, quod affert alienorum bonorum possessio, virtuti contraria non facit, qui alia (nempe in aeternum duratura) gaudia desiderat.
174	Qui sensus devictos, et ab omni deceptione immunem scientiam habent, aliena non concupiscendo, neque in suae paupertatis remedium.
175	Quidnam tibi proderit acutum et vasta eruditione praeditum ingenium, si aliena concupiscendo, apud omnes stulta opereris.
176	Qui ob desiderium charitatem erga proximos exercendi, statum conjugalem, qui via est ad illis subveniendum, amplexus est, aliena concupiscendo, solâ fraudulentorom ad ilia assequenda mediorum investigatione, suum propositum destruet (quia fraus omnis charitati adversatur).
177	Noli appetere emolumentum aliena concupiscendo partum, quia dum illud fructicaverit, difficile erit, ut ex illo bonum fructum referas.
178	Si quaeras quidnam sit unde tua felicitas immunita consistere possit, opus est ut non concupiscas quae alius concupiscit fortunae bona.
179	Dea felicitatis apud eos, qui scientiam halbent non concupiscentern aliena bona, ex eo quod noscant, id esse virtuti consentaneum, sedem figet, sciens ilium locum suae mantione consonum esse.
180	Si non praevidendo mala, quae inde sequuntur, aliena concupiscas, id tibi ruinam pariet; elevatus verò animus, quo tale desiderium a te distinueris, tibi decus pariet.

Chapter 19. Non detrahere.
181	Quamvis nec virtutem sectaris, et ei contraria facias, semper tamen tibi decorosum erit dici, quod detrahere nescia.
182	Virtutem exterminando vitia sectari malum est, sed eo pejus erit proximo praesenti fictam laetitiam ostendere et absenti detrahere.
183	Ad assequendum fructum de quo virtutis scientia loquitur melius est mori, quam vivere proximo absenti detrahendo et praesenti falsam amicitiam ostendendo.
184	Quamvis aliquis coram te sine ulla commiseratione asperrima in te verba proferat, tu noli  unquam post ejus tergum verba loqui quae futurum non respicient (i.e. quae non attendant ad mala quae inde sequentur).
185	Detractor, qui virtutem laudat, quod ex corde id non faciat, dignosci potest, ex viH officio detrahendi, cui se manciparit.
186	Si tu alicujus vitium manifestaveris, ille inter omnia tua vitia, ex quae majora sunt seligendo manifestabit.
187	Detractores, nescientes laetis verbis amicitiam fovere, suis odiosis verbis et ipsos sibi amicitiâ junctos a se alienabunt.
188	Qui indolem habent detrahendi ipsis suis amicis, quid, quaeso, facient suis inimicis?
188	Nonne ex mero virtutis motivo tellus sustinet eos, qui proximo detrahendi vile munus exercent?
190	Si quisque eo modo, quo censurat inimicorum vitia censuraret suum detrahendi vitium, esset ne inter homines detractionis malum?

Chapter 20. Otiosa verba non loqui.
191	Qui audientibus stomacum causando inutilia loquitur ab omnibus contemnetur.
192	Coram multis vana loqui pejus est, quam amico injuriam facere.
193	In utilia verba quae diffuse profers, te fatuum praedicant.
194	Si in coetu infructuosos ac vanos sermones institueris, nec laetitiâ audientes afficies, et probi nomen amittes.
195	Si praestans vir futilia loquatur, statim suam magnitudinem atque aestimationem amittet.
196	Eum qui in futilibus sermonibus tempus terit, hominem ne vocato, hominum scoriam voca.
197	Praestanti viro non adeo nocet irrationabilia loqui, uti nocet loqui futilia.
198	Qui ingenio pollent difficilia quaeque perscrutante, verba, quae notabilem fructum non habeant, proferre non audent.
199	Qui ab erroribus defaecatum et perfectam scientiam habent, neque per oblivionem infructuosa loquuntur.
200	Ex quae loqui vis, ea quae alicujus momenti sunt, loquere; ea quae nullius momenti sunt, silentio involve.