Monday 1 May 2006

A Capitulis XI ad XX

Tirukkural in Latin
இலத்தின மொழியில் திருக்குறள்
Translated into Latin by Fr. C.J. Beschi in 1730.

Chapter 11. Grati animi virtus

101
Ei qui tibi praesto fuit, quin tu illi profueris, etiam si coelum et terram dederis, par pari referre difficile sit.


102
Opportune collatum beneficium, quamvis parvum sit, mundo ipso majus erit.


103
Fructus beneficii sine retributionis ponderatione collati, si ponderetur ipso pelago major erit.


104
Quamvis milii grano parem favorem praestiteris, qui illius fractum noscunt, illum palmae arbori parem judicabunt.


105
Beneficium non est dimetiendum  a mensura favoris praestiti, sed a magnitudine illius, qui beneficium accepit.


106
Noli oblivisci amicitiae inculpabilium vivorum; noli rejicere amicitiam eorum, qui in adversitate sunt tibi baculus.


107
Gratus homo etiam post mortem recordabitur amoris, quo quis in eo haerentem afflictionem abstersit.


108
Bonum non est oblivisci beneficii accepti; sed quod maleficium est eo ipso die, quo tibi fit, ex memoria delere optimum est.


109
Gratus homo, qui unum tantum ab aliquo beneficium receperit, si deinde ab hoc afficiatur malo, quod sit par homicidio, in memoriam revocando illud unum beneficium, maleficii accepti memoriam delebit.


110
Qualemcunque yirtutem caedentibus, id est, quocunque crimen atrantibus ad remissionem via invenietur, sed ad illam via non invenietur hominibus, qui acceptum beneficium caedunt (i.e. pro bono malum reddunt).

Chapter 12. Equitas

111
Est quaedam virtus aequitas dicta, quae tune optima erit si valuerit procedere servando suam proprietatem in complexu amicorum, inimicorum, et extraneorum, seu indifferentium, qui nec amici nec inimici sunt.


112
Divitiae cumulatae ab eo, qui aequitatem possidet, sine destructione vigorem, id est, consistentiam habebunt, etiam iu ejus progenitis.


113
Vivitias aequitatem transgrediendo partas, licet bonum tibi offerant, eo ipso die (quo tibi obveniunt) abjiciendo desere.


114
Aequus ne, an aequitate carens, quis fuerit ex ejus progenitis dignoscetur.


115
Emolumenti et damni gressum in aequo pectore non torqueri sapientium ornamentum est.


116
Si quis ex corde (i.e. volens ac scions) justitiam deserendo, aequum quod non est fecerit, sciat id idem esse ac dicere, volo meam ruinam.


117
Damnum illius qui, ut aequitas fiat, in virtute sistit (hoc est, aequitatis virtutem constanter servat), sapientes damnum non aestimant.


118
Ad instar librae, quae aequalitatem faciendo quod justum est librat, conformando se rationi in unam ex partibus non propendere, sapientium ornamentum est.


119
In verbis tortuositate carere (i.e. proferre verba a ratione non deflectentia) aequitas est; si obtinueris, ut animus eonstanter tortuositate careat (i.e.  si constantem animi ab aequitate  inflexibilitatem obtinueris).


120
Illi qui lucrandi officio incumbunt, valde lucrosum officium exercebunt, si aliorum bonum ita procuraverint, uti suum procurant.

Chapter 13. Sensuum fraenatio

121
Sensuum fraenatio ad coelites conducit, eorum relaxatio ad inferos.


122
Ut pretiosum quid fraenationem sensuum custodi, nam nullum est homini emolumentum eâ majus.


123
Si fraenationis, scientiam discendo in virtutis viâ te continere valueris, id tibi apud eos qui fraenationis notitian habent, magnum decus pariet.


124
Montium celsitudine valde major est celsitudo illius qui a suo statu non aberrando suos sensus fraenat.


125
Omnibus bona est (i.e. utilis est) submissio; sed inter eos, qui sublimes ac divites sunt, valde sublimium opum conditionem habet.


126
Si in hac vitâ ad instar testitudinis quinque sua membra comprimentis, tuos quinque sensus comprimi feceris, etiam post mortem tibi celsitudinem affert; oh id enim in coelo beaberis.


127
Etsi omnia non custodias, linguam custodi; nisi custodieris, in verbis errando minimè fies.


128
Ex malorum verberum  prosectione proximo unum tantum malum sequatur (nempe dehonoratio), ei tamen qui illa, proferendi indolem habet, facit haec ut caetera bona quae habet, bona non sunt.


129
Vulnus quod alteri infligas ignis adustione, in animo delebitur; non delebitur vulnus linguae adustione inflictum.


130
Deus ipse conspicatum  accurret pulchritudinem illius, qui scientias cum didicerit, iram fraenando suum animum iutra virtutis viam continere valuerit.

Chapter 14. Bene moratum esse

131
Cum boni mores homini celsitudinem afferant, boni mores plus quam vita ipsa sunt cautè custodiendi.


132
Omni labore et conatu morum bonitatem custodi, nam si caetera omnia attentè et studiosè inspicias, nil praeter illam invenies quod tibi majus auxilium affere possit.


133
Morum rectitudo etiam vilium prosapiam nobilitat; si mores a rectitudine deficiant, etiam nobilium prosapiam vilescere facient.


134
Si Brachman obliviscatur eorum, quae didicit, ea iterum discere poterit; si vero in morum bonitate deficiat, ejus prosapia destruetur, id est abjectus evadet.


135
Sicuti invidiam habentibus non fit opum incrementum, ita morum bonitate carentibus non fit celsitudo.


136
In morum integritate non relaxantur sapientes, sciendo passuros se esse damnum abjectionis (i.e. se minimi esse faciendos).


137
Ex morum integritate celsitudinem assequentur, ex morum integritatis defectu homines intolerabile vituperium referent.


138
Virtutis semiua sunt boni mores: mali mores omni tempore malum parient.


139
Morum integritatem possidenti non convenit mala verba, licet indeliberatè suo ore proferre.


140
Qui, multa postquam didicerint, sapientum moribus suos conformare nesciunt igorautes dicendi.

Chapter 15 : Alienam uxorem non concupiscere

141
Stultitia, quae morem habet concnpiscendi mulierem alterius propriam non reperietur in eo qui in orbe virtutem et divitias novit.


142
Inter omnes, qui extra virtutem manent (i.e. qui vitia sectantur), non est stultior illo, qui in alterius domo sistit (i.e. alienam uxorem concupiscit).


143
Qui procedit concupiscendo halum cum uxore illius qui ei fidit, procul dubio non differt a mortuis.


144
Quantumcunque magnitudinem habeas, quid tibi proderit, si nec tantum, quantum milii granum (i.e. nec minimum) considerando, alienam uxorem adeas.


145
Qui peccandi facilitate allectus in aliena uxore horestatis limites transilierit, nunquam moriturum, (i.e. nunquam desiturum) vituperium referet.


146
Ab eo, qui in aliena conjuge honestatis limites praeterierit, inseparabilia sunt haec quatuor, nempe odium, peccatum, metus et infamia.


147
Ille dicetur juxta virtutis proprietatem conjugatus vivere, qui non desiderat corpus molieris quae est alterius propria.


148
Magnanimitas non respiciendi (i.e. non concupiscendi), alienam uxorem magno in viro et virtus et sublime decus est.


149
Si quaeras quisnam sit in hoc maris habitaculo (i.e. in hoc orbe terraqueo), qui boni sit proprietarius (i.e. jus habeat ad bonum assequendum); est ille qui se non miscet corpori mulieris alterius propriae.


150
Quamvis virtutem non metiens (i.e. virtuti non se conformans), ei contraria facias, semper tamen tibi bonum erit non concupiscere mulierem quae est intra alterius limites (i.e. alieni est juris).

Chapter 16. Patientia

151
Sufferre eos, qui te despiciunt, instar terrae, quae sustinet eos, qui earn calcant, praestans est virtus.


152
Injuria quae tibi fit, quocumque tempore (i.e. etiam cum id ulcisci possis) patienter toleranda est, sed isto melius erit illius omnino oblivisci.


153
Sicuti inter miserias ea est praestantior miseria, quae hospitem non excipit, ita inter decora illud eat praestantius decus, quod insipientium culpas sufferet ? 


154
Si tuum honorem a te inseparabilem optas, procedendum tibi est cautè patientiam custodiendo.


155
Sapientes non aestimant ut quid pretiosum impatientes; aestimant verò ufc aurum patientes, eos cautè custodiendo (i.e. cavendo, ne quid indecorum iis fiat).


156
Qui de injuria sibi illata ulciscuntur, uniuss diei gaudium referent, qui verò eam patienter sufferunt, usque ad mortem laudabuntur.


157
Quamvis tuus proximus tibi injustum quid fecerit optimum tibi erit uil facere contrarium virtuti, commiserans illum ob damnum quod in altera vita ei paratum est.


158
Eos qui ob animi elationem faciunt quod minium (i.e. injustum) est, tu tuâ aequinimitate victos dimitte.


159
Ipsis qui omnibus renunciarunt, majorem munditionem (i.e.splendorem seu perfectionem) habebunt conjugati, qui patienter sufferunt mala verba quae ore proferunt qui limites transiliunt (i.e. qui nimis elati sunt).


160
Qui poenitentiam agunt jejunando magui quidem fient, sed posteriores iis aliorum injuriosa verba petienter sufferunt.

Chapter 17. Invidiâ non Affici.

161
Proprietatem non habendi invidiam in suo pectore viam cuique esse ad celsitudinem assequendam, quisque secum statuat.


162
Si valueris omnes (i.e. etiam erga hostes), ab invidiâ immunis esse, hoc inter omnia decora par non habebit.


163
Qui aliorum emolumentum non desiderando, illud iis invidet dicetur nolle emolumentum à virtute profluens.


164
Ex invidiâ malum alteri non inferunt sapients sciendo damnum quod ob id experientur (propriè, quod patieuter in illa mala via).


165
Invidus, quamvis omnes suos hostes destruat, ruinam patietur quia ad eum destruendum ipsa sua invidia satis superque est.


166
Ejus qui invidis oculis aspict ea, quae caeteris dantur, familia ad vestitûs ac cibi inopiam redigetur.


167
Dea felicitatis invido irata, suae sorori, (quae est dea miseriae) eum prodet.


168
Crudelis illa, quae dicitur invidia, hujus mundi felicitatem destruit, et postremo ad inferos perducit.


169
Invidi  hominis felicitas, et recti hominis infelicitas attentè consideranda est.


170
Nemo per invidiam dives evasit; Nemo ob invidiae carentiam evasit pauper.

Chapter 18. Non inhiare alienis bonis.

171
Si, sine ullo jure, alienis bonis inhiaveris, id tibi et fainiliae destructionem, et varia eo ipso tempore detrimenta causabit.


172
Qui injusti vocari erubescunt, oL desiderium emolumeuti, quod aliena bona afferent, non faciunt quid, quod aequi censurare possint.


173
Ob desiderium instantanei gaudii, quod affert alienorum bonorum possessio, virtuti contraria non facit, qui alia (nempe in aeternum duratura) gaudia desiderat.


174
Qui sensus devictos, et ab omni deceptione immunem scientiam habent, aliena non concupiscendo, neque in suae paupertatis remedium.


175
Quidnam tibi proderit acutum et vasta eruditione praeditum ingenium, si aliena concupiscendo, apud omnes stulta opereris.


176
Qui ob desiderium charitatem erga proximos exercendi, statum conjugalem, qui via est ad illis subveniendum, amplexus est, aliena concupiscendo, solâ fraudulentorom ad ilia assequenda mediorum investigatione, suum propositum destruet (quia fraus omnis charitati adversatur).


177
Noli appetere emolumentum aliena concupiscendo partum, quia dum illud fructicaverit, difficile erit, ut ex illo bonum fructum referas.


178
Si quaeras quidnam sit unde tua felicitas immunita consistere possit, opus est ut non concupiscas quae alius concupiscit fortunae bona.


179
Dea felicitatis apud eos, qui scientiam halbent non concupiscentern aliena bona, ex eo quod noscant, id esse virtuti consentaneum, sedem figet, sciens ilium locum suae mantione consonum esse.


180
Si non praevidendo mala, quae inde sequuntur, aliena concupiscas, id tibi ruinam pariet; elevatus verò animus, quo tale desiderium a te distinueris, tibi decus pariet.

Chapter 19. Non detrahere.

181
Quamvis nec virtutem sectaris, et ei contraria facias, semper tamen tibi decorosum erit dici, quod detrahere nescia.


182
Virtutem exterminando vitia sectari malum est, sed eo pejus erit proximo praesenti fictam laetitiam ostendere et absenti detrahere.


183
Ad assequendum fructum de quo virtutis scientia loquitur melius est mori, quam vivere proximo absenti detrahendo et praesenti falsam amicitiam ostendendo.


184
Quamvis aliquis coram te sine ulla commiseratione asperrima in te verba proferat, tu noli  unquam post ejus tergum verba loqui quae futurum non respicient (i.e. quae non attendant ad mala quae inde sequentur).


185
Detractor, qui virtutem laudat, quod ex corde id non faciat, dignosci potest, ex viH officio detrahendi, cui se manciparit.


186
Si tu alicujus vitium manifestaveris, ille inter omnia tua vitia, ex quae majora sunt seligendo manifestabit.


187
Detractores, nescientes laetis verbis amicitiam fovere, suis odiosis verbis et ipsos sibi amicitiâ junctos a se alienabunt.


188
Qui indolem habent detrahendi ipsis suis amicis, quid, quaeso, facient suis inimicis?


188
Nonne ex mero virtutis motivo tellus sustinet eos, qui proximo detrahendi vile munus exercent?


190
Si quisque eo modo, quo censurat inimicorum vitia censuraret suum detrahendi vitium, esset ne inter homines detractionis malum?

Chapter 20. Otiosa verba non loqui.

191
Qui audientibus stomacum causando inutilia loquitur ab omnibus contemnetur.


192
Coram multis vana loqui pejus est, quam amico injuriam facere.


193
In utilia verba quae diffuse profers, te fatuum praedicant.


194
Si in coetu infructuosos ac vanos sermones institueris, nec laetitiâ audientes afficies, et probi nomen amittes.   


195
Si praestans vir futilia loquatur, statim suam magnitudinem atque aestimationem amittet. 


196
Eum qui in futilibus sermonibus tempus terit, hominem ne vocato, hominum scoriam voca.


197
Praestanti viro non adeo nocet irrationabilia loqui, uti nocet loqui futilia.


198
Qui ingenio pollent difficilia quaeque perscrutante, verba, quae notabilem fructum non habeant, proferre non audent.


199
Qui ab erroribus defaecatum et perfectam scientiam habent, neque per oblivionem infructuosa loquuntur.


200
Ex quae loqui vis, ea quae alicujus momenti sunt, loquere; ea quae nullius momenti sunt, silentio involve.

No comments:

Post a Comment