Monday 15 June 2009

TIRUKURALI Na sere tabu

TIRUKURALI  Na sere tabu
Volā o Tiruvaluvā
Translated by Dr. Paul Geraghty

LEWENIVOLA - CONTENTS

Wase 1 – Na itovo vinaka

1. Vakacaucautaki na   Kalou
2. Na lagilagi
3. Nodra uasivi na eremita
4. Na yaga ni itovo vinaka
5. Bula vakavuvale
6. Na itokani tudei
7. Noda iyau na gone
8. Dauloloma
9. Vakavulagi
10. Vosa kamica
11. Vakavinavinaka
12. Lewa dodonu
13. Yalomalua
14. Yalododonu
15. Kua ni domona na wati ni tani
16. Yalovosota
17. Cata na yalovuvu
18. Kua ni domona na iyau ni tani
19. Kua na kakase
20. Kua na dokadoka
21. Kua na valavalaca
22. Veivuke
23. Loloma
24. Na Rogo
25. Yalosavu
26. Tabu lewenimanumanu
27. Penitenia
28. Veicalati
29. Kua na veidabui
30. Na dina
31. Kua na cudru
32. Kua na veivakacacani
33. Kua na laba
34. Veika cacawale
35. Nadakui vuravura
36. kilaka dina
37. Valuta na gagadre
38.Na madigi

Wase 2 – Na iyau

39. Na cecere ni turaga
40. Vuli
41. Tabuvuli
42. Vakarorogo
43. Yalomatua
44. veivakadodonutaki
45. Kere veivuke vei ira na qase
46. Cati ira na yaloca
47. Vakasama rawa qai yavala
48. Kila rawa na igu
49. Lewa vakavuku
50. Lewa vakavuku na vanua
51. Veidigitaki qai veitataunaki
52. Veilesi kei na veitalai
53. Karoni ira na wekada
54. Kua na guiguileca
55. Veiliutaki vinaka
56. veiliutaki ca
57. Kua na raravisa
58. Yalololoma
59. Yamata
60. Gugumatua
61. Valuta na vucesa
62. Na yaga ni sasaga
63. Yaloqaqa
64. Na vakailesilesi
65. Kilavosa
66. Na itovo savasava
67. Ligaqaqa
68. Kena icakacaka
69. Na mata
70. Tomana voli na turaga
71. Kidava na dina
72. Kidava na soqo
73. Douvaka na soqo
74. Na vanua
75. Koronivalu
76. Kumuni iyau
77. Uasivi ni mataivalu
78. Yalo vakaivalu
79. Veitau
80. Qarauna na veitau
81. Veidouvaki
82. Veitau lawaki
83. Veitau lasu
84. Yalowai
85. Lecaika
86. Veicati
87. Kaukaua ni veisevaki
88. Vakadikeva na veisevaki
89. Meca e loma
90. Kua ni vakacacani ira …….
91. Muri yalewa
92. Saqamua
93. Tabu yaqonanivalagi
94. Veimauilavo
95. Wainmate
96. Cola sau
97. Na dokai
98. Na cecere
99. Na uasivi
100. Vakarokoroko
101. Na iyau buluti
102. Kila na madua
103. Maroroya
104. Teitei
105. Dravudravua
106. Kereilavo
107. Kua na kereilavo
108. Yalovakaisi

Wase 3 – Na veilomani

109. Matavatu
110. Kila na matana
121. Marau ni tikovata
112. Tetewai
113. Tokaruataka na veidomoni
114. Valuta na madua
115. Vosavosa
116. Mosi ni veitawasei
117. Vakanananu
118. Rarawa ni mataqu
119. Vulaci ena rarawa ni veitawasei
120. Na mosi ni galili
121. Vakanananu vakavutuyalo
122. Tukuna na tadra
123. Mosi ni yakavi
124. Seavu na totoka
125. Vosavosaiyalona
126. Vakavotui
127. Via veilesuvi
128. Vosa na mata
129. Via duavata
130. Vakacalai na yaloda
131. Rubu
132. Rubu vakalevu
133. Marau ni rubu


Chapters 01-10

TIRUKURALI  Na sere tabu
Volā o Tiruvaluvā
Translated by Dr. Paul Geraghty

Wase 1: Na itova vinaka

1
Vakacaucautaki na Kalou.
1
Me vaka ni itekivu ni matuavosa na A, na Kalou Sau e vu ni veikabuli.
2
Ena yaga ga na vuli, nida ciqoma ni tiko na vunilewa eda sega ni kila rawa, da qai rokova na nonalewa.
3
Koya e cuva e yava ni Kalou Sau, ena bula balavu ena yalogalala.
4
Koya e vakaruru ena yavai Koya e sega vua na kocokoco se veicati, ena yalogalala tu ga.
5
Koya e kila na cecere ni Kalou Sau, ena sega vua na marau se rarawa.
6
Koya e valuta na gagadre ni yago e lima, qai muria na sala ni dina, ena bula marau.
7
E dredre na walia na lomaleqa, vakavo nida tara na yavai Koya e uasivi duadua.
8
E dredre na sokota na wasawasa ni bula, vakavo nida soro vua na wasawsasa ni itovo vinaka.
9
Na ulu e sega ni cuva vei Koya na iTaukei ni itovo vinaka kece,
e waicala nona vakasama.
10
Na bula e vuravura e vaka na soko wasa; koya ga e tara na yava ni Kalou Sau ena cabe bula.

2
Na lagilagi ni uca
11
Na uca e vu bula e vuravura, e dodonu gona me wili me mana mai lagi, E kainaki ni mana qo e vu ni bula tawamudu.
12
Na uca e vakatubura na keda kakana, e kakana tale ga.
13
Ke sega ni tau na mai lagi, ena dausiga na vuravura,
dina ni viribaita na wai.
14
Ke maca na lagi, ena sega ni rawa na sorenikau ena siviyara ni dauteitei.
15
Na uca ga e veivakaleqai ni sega ni tau, oti e vueti ira na vakaleqai.
16
Ke saga na mataniuca, ke sega mada ni lauria na co e dalai vuravura.
17
Na wasa mada ga ena maca mai, ke sega na uca.
18
Ena sega mada ga ni vakayacori vakavinaka na masu kei na veiqaravi vei ira na lewei lomalagi, ke maca na lagi.
19
Ena yali e vuravura na loloma kei na penitenia, ke sega ni vakalougatataki vuravura na lagi.
20
Na wai na yavu ni bula e vuravura. Veitalia se da saga vakacava, ena sega na wai ke saga na uca.

3
Nodra cecere a eremita.
21
Ena vuavuai vinaka noda vakalagilagi ira na yalo cecere era sa bula savasava ena vakanadakuya na dodomo kei na veicati, qori na noda itavi levu.
22
E dredre na tukuna na nodra uasivi na eremita, me vaka na kena kilakilai dredre na kedra iwiliwili na sa mate e vuravura.
23
E tu na rarama e vuravura baleta ga na nodra lagilagi na yalo cecere era sa dikeva na dui itovo ni bula, ra qai digia na sala ni eremita.
24
O ira na yalo cecere ers sa tarova toka na vakila e lima, me vaka e tarovi na elevadi ena kea iqaso, era vakavuna na sau vakalou e dau yaga e vurauvura.
25
Nida sa tarova toka na vakila e lima, ena noda kina na sau kei na marau uasivi. Na kena ivakadinadina na italanoa kei ldra, na Tui Lagi.
26
Era vakayacora na tamata cecere na cakacaka dredre era sega ni rawata na tamata wale.
27
O ira na vuku era sa dau qoroi ira ga na yalo cecere era sa kila vakaoti ka ra sa tarova na vakila e lima: na ikanakana,
na rai, na tara, na rorogo kei na boi.
28
E sereki ena ivolatabu na kedra cecere na yalo uasivi era dau vosayaco.
29
E dredre sara vei ira na sa yacova na ulu ni itovo vinaka, mere bau kinoca nodra katakata.
30
Na yalo uasivi ere vakaitovo, ere tomana na veikabula.

4
Na yaga ni itovo vinaka
31
E sega na ka e sivita na itovo vinaka, ni vu ni lagilagi kei na sautu.
32
E vuavuai vinaka duadua na itovo vinaka; e vuavuai ca duadua na lecava na itovo vinaka.
33
E dodonu gona meda saga meda itovo vinaka ena veika kece kei na veigauna.
34
Na itovo vinaka na sevasava vakayalo ga;
na itovo tale eso era ka ni vakarairai wale.
35
Na itovo vinaka e tabu na vuvu, kocokoco,
cudru kei na vosa kaukaua.
36
Kua ni lokuyarataka na itovo vinaka. Ena noda itokani tudei na itovo vinaka, veitalia ni sa malumalumu na yago.
37
Nida vakasamataki koya e cola vatavata, kei koya e colati kina,
e matata kina na vua ni itovo vinaka.
38
Koya e dau vakaitovo e nona bula taucoko,
ena sega ni coko ena sucutale.
39
Na vua ni itovo vinaka na marau dina; na itovo tale eso e ka wale, sega ni vu ni lagilagi.
40
Noda itavi ena bula qo na itovo vinaka;
na itovo ca meda vakanadakuya.

5
Bula vakavvuvale
41
Koya e bula vakavuvale e nodra itokoni vinaka na wekana,
nona itokani, kei ira na dravudravua.
42
Koya e bula vakavuvale e vukei ira na sa vakanadakui vuravura, ira na viakana, kei ira na ligalala.
43
Oqo na veitarataravi ni itavi ni veiqaravi ena bula vakavuvale; na vu, na kalou, na vulagi, na wekada, qai muri sara o keda.
44
{kevaka e sega ni rawa ni dau qaravi na itavi qo} Me vakanadakuya na sala ni rogo ca, qaiveilomanitaka na nona iyau, sa rauta vinaka vua e dua e bula vakavuvale.
45
Na yaga ni bula vakavuvale, meda bua tu ga ena veilomani kei na itovo vinaka.
46
Ke sa rawa na bula vakavuvale, meda bula tu ga ena veilomani kei na itovo vinaka.
47
Koya e bula vakavuvale vinaka e siviti ira kece na via qoroi ena caka penitenia.
48
Koya e vakayacora vakavinaka na itavi vakavuvale,
ena nona muria tu ga na sala dodonu,
e siviti ira sa vakuai ira se vakararawataki ira.
49
Na bula vakavuvale na ulu ni itovo vinaka.
E dodonu me kua ni vakamelei rawa.
50
Koya e bula vakavuvale me vaka na kena dodonu,
ena vakatikori e yasa ni Kalou.

6
Na itokani tudei.
51
Na yalewa vinaka o koya e tu vua na yalo e ganita na itavi vakaradinivale, qai vakayagataki ilavo me veirauti kei na isau kei watina.
52
Ke sega vei yalewa na itovo vinaka me dokai kin a na vuvale,
e maumau wale na itovo vivinaka tale eso.
53
Ke yalewa vinaka o radinivale, e sega na leqa;
ke sega, e leqa na ka kece.
54
Ni dau rokovi na yalosavasava, e sega na ka e sivita na itutu vakayalewa.
55
Na yalewa savasava e rokovi watina, sega so na Kalou,
e lewa sara ga na uca.
56
E yalewa vinaka o koya e maroroi koya, qaravi watina, rokova na veiyalayalati ni vakamau, qai sega ni dau oca.
57
Na baivatu e sega ni taqomaki yalewa; kena bai vinaka ga nona yalodei e vu mai na yalosavasava.
58
Koya sa watina na yalewa savasava, sa nona kina na marau vakalou e vuravura.
59
Koya sa watina na yalewa doe, e sega ni rawa ni cibi e matadra na veivakalialiai.
60
Na yalewa itovo vakamarama na veivakalougatataki levu duadua ni bula vakavuvale. Era kena ikuri na gone.

7
Noda iyau na gone.
61
Na iyau levu duadua, na gone yalomatua.
62
Na itubutubu ni gone vakaitovo ena sega tarai koya na ca,
veitalia ni sucu tale vakavitu.
63
Na vinaka ni luveda e vakatau ena vinaka ni noda itovo.
Na luveda na noda iyau dina.
64
Na kakana era sa bosoka na luveda e ligadra lalai, e dradranu tale na vakalolo.
65
E maleka e ligada na tara na yagodra na luveda; e maleka e daligada na rogoca nodra vosa.
66
O koya ga se sega ni rogoca na samila ni luvena, ena kaya ni memela vua na dulali kei na api.
67
Na itavi ni tamanigone me qarauna me dokai na luvena ena  soqo ni vuku.
68
E vu ni marau vei keda kece nira siviti keda na luveda ena vuku.
69
Na marau nei tinanigone ni rogoca ni vakacerecerei na itovo vinaka ni luvena, e lailai tale na marau ni nona vakasucumi koya.
70
Na maqosa ni nona qaravi tamana e dua na tagane, e dodonu me qoroi kina o tamana ena nona kalougata.

8
Dauloloma.
71
E sega ni rawa ni vunitaki na loloma; ena votu ena to ni wainimatada nira leqa na noda daulomani.
72
Koya e sega vua na loloma e kaya me nona ga na ka kece; koya e loloma ena solia na ka kece, bau kina na suina.
73
Na loloma na keda idivi na tamata. Na bula veilomani e curuma sara ga na suida.
74
Na loloma e yaco me veikilai, qai veitokani sara.
Qo na yavu ni noda veimaliwai.
75
Na lagilagi era sa yacova na bula marau,
e vu mai na nodra yaloloma.
76
E nodra ile ga na lecaika ni yaga duadua ga ni loloman na ivalavala vinaka. Na loloma e tarova tale ga na caka ca.
77
Na kalou ni itovo vinaka ena kuitataki ira na tawaloloma, me vaka ga na siga e vaqesa na manumanu sega na suina.
78
Na bula e sega kina na loloma e vaka na kau votovotoa e vanua dravuisiga, ena sega ni kauta mai na marau.
79
E sega ni yaga na veitikiniyagoda e sau, ni yali tiko na loloma e lomada.
80
Na loloma na usutu ni noda bula. Koya e sega vua na loloma e sui wale ga kei.

9
Vakavulagi
81
Na yaga ni bula vakavuvale, meda veiciqomi qai yaga raraba.
82
Na mana mada ga meda kua ni kania ni ra se bere na vulagi.
83
Koya e vakavulagi e veisiga ena sega ni vakila na dravudravua.
84
E dau lasava na kalou ni iyau na vale nei koya e ciqomi ira na vulagi ena matadredredre.
85
Koya e kena ga na vo ni kedra na vulagi, ena tauca na vua ni kau e sega ni bau tea.
86
Koya e namaka tale na vulagi ni sa talaca oti e dua ena marau levu,  ena vulagi marautiki mai lomalagi.
87
E sega ni katumi rawa na yaga ni qaravi vulagi.
E vakatau ena nona rakorako na vulagi.
88
Koya ga e lecava na itovo vakalotu ni qaravi vulgai ena sakitaka nona vakuai koya.
89
Koya ga e lecaika e beca na qaravi vulgai ni vutuniyau tu.
90
Era yaloluluvu sara na vulgai, e vakamosia na yalodra na matakaukaua, me vaka ga ni dau malai na se ni anija nida boica.

10
 Vosa kamica
91
Era dau vosa kamica na vuku, sala vata na yalololoma,
sega na veidabui.
92
E vinaka na vosa kamica ena matadredredre,
ca na tausoli ena yalodina.
93
Na uto ni iovo vinaka na mataloloma kei na voa kamica.
94
Koya e vosa vinaka vei ira kece na tamata, ena sega ni vakila na batabata ni dravudravua.
95
Noda iukuuku duauda ga na vakaroroko kei na vosa kamica.
96
Nida vaqara na vinaka qai vosa kamica, ena yali yani na ca qai votu mai na vinaka.
97
Koya e tauca na vosa yaga rogorogo kamica,
ena nona kece na kalougata.
98
Koya e tauca na vosa kamica sega ni veivakawai, ena nona na kalougata e vuruvura go kei na kena se bera mai.
99
E veivakurabuitaki ni dua sa raica oti ni vuavuaivinaka na vosa kamica, e vosa kaukaua tiko ga.
100
Koya e tauca na vosa kaukaua ni bini tu na vosa kamica, e vaka me kania na ka vou ni tu na kena dreu.