Ex capitibus LXI ad LXX

Tirukkural in Latin

இலத்தின மொழியில் திருக்குறள்

Translated into Latin by Fr. C.J. Beschi in 1730.

Chapter 61. Solerita.
601	Nibilitais splendor, qui in familiâ nunquam defceit, pigritiae teneberis si locum dederit, tenebrescendo extinguetur.
602	Stude ut pigritia in te extinguatur, si tuam familiam nobilitare desideras.
603	Inspientis illius, qui quam vitare debet pigritiam sibi adoptaverit, nobilitati in quâ natus est, finis obveniet omnes ejus in contrarium conatus praeveniendo.
604	Prospiae splendor extinguetur, plurimaque insurgent damna in iis, qui nec pigritiam vitant, neque assidumn laborandi exercitium habent.
605	Procrastinatio, oblivio, segnities, somnus: quatuor haec ornamenta sunt, quibus se exornare avent ii, qui suae ruinae student.
606	Etiamsi omnium potentissimi regis divitiae, eos insectentur (hoc est absque ullo labore iis obveniant) difficilium est, ut ex iis magnam utilitatem percipiant qui pigri sunt.
607	Eorum qui bona concilia dandi officium exercent, reprehensiones quin mussitet audire cogetur, qui segnitiei amore captus, laudabile assiduè laborandi exercitum non habet.
608	Si rex in suâ familiâ segnetiei locum dederit, haec efficiet ut suis hostibus servus evadet; quia quum is resistendi vim non habeat, iis obtemperare oportebit.
609	Quisque in suâ familiâ oborta damna reparabit, si se à segnitie sectandâ averteret.
610	Impiger rex sine intermissione assequetur totam terram, quam caeteri reges nossini suis pedibus dimetiendo assecuti sunt (i.e. absque morâ dominus evadet regnorum, qui caeteri reges nossini multo labore, ac tempore adepti sunt).

        

Chapter 62. Assiduè laborare.
611	Assiduus labor magnum cuique spiritum dabit, qui affectet non desidere animo, quum quid difficile videtur.
612	Quum quid incoeperis, cave ne illud destruas non proficiendo; ii enim qui ad finem perducunt, quod in actione deest, nunquam sapientûm aestimationem amittent.
613	Plurimus liberaliter largiendi gloria nonnisi in assiduè laborente indole residet; (quia qui assiduè non laborant, nec quid largiantur habent).
614	Sicuti timidi alicujus brachium quemvis ferire velit, ensem vibrare nescit; is qui assiduè non laborat, quamvis liberalis esse velit, ob suam paupertatem liberalitatem exercere non poterit.
615	Qui non delicias sed laboriosam vitam optat, hic sanè suae tamiliae fulcrum erit, eam ab omni damno liberare valens.
616	Assiduus labor divitias effert; assidui laboris defectus nonnisi paupertatem inducit.
617	Apud pigros residere infelicitatis Deam, quam Mûdêvi vocant, in impigri assiduo labore Deam felicitatis, quam Lakshmî vocant, suam sedem figere, aiunt sapientis.
618	Non est vitio vertendum alicui, si minus sapiens sit; se dei qui quid utile sit, et quâ via assequi possit optimè sciendo, segnitie victo illud omittere magnum est vitium.
619	Quamvis ob contrarium fatum non assequaris id quod tuo labore assequi intendis, nihilominus tuus labor nunquam tibi non afferet salarium  tui corporis fatigationi debitum.
620	Ipsum removeri fatum videbunt, qui animo non deficientes, sine intermissione assiduè laborant.

Chapter 63. In adversis non turbari.
621	Cum adversitas venerit, lectus te ostende; nam nullum aliud est medium utilius quam cum eâ associatum incederas.
622	Pelago ipsi pares adversitates, si tales aestimes quales sapientibus videntur, adversitates non erunt.
623	Qui ex adversitate non affligitur, ipsi adversitati afflictionem causabit.
624	Qui bovi similis est (h.e. qui bovem imitatur), per cuneta salebrosa loca, quin desitat, carrum trahentem, hic adversitatibus quoddam genus adversitatis est.
625	Plurimae adversitates, aliae aliis supervenientes, licet obviam fiant; ab eo, qui suam constantiam non deseret, adversitatem patiendo, victas manus dabunt.
626	Num afflictionem patietur, si pauper fiat, qui cum dives est, exollere se nescit.
627	Sapientes propter adversa non turbantur, scientes propriam esse humani corporis conditionem scopum esse adversitatis ictibus.
628	Qui delicias non quaerit, et secum statuit, prospera cum adversis mixta habere, naturalem esse hujus mundi conditionem, in adversis animo non corruet.
629	Qui inter prospera de prosperitate non gaudet, nec inter adversa de adversitate tristabitur.
630	In rege cujus actionibus adversitates obveniunt, eas tanquam favores aestimare, quia gloriosiorem reddunt actionem, quam iis superatis conficere debet, praerogativa est ab ipsis suis hostibus valde aestimabilis.

Chapter 64. De ministro.
631	Regius minister in agendo, ad id necessaria instrumenta, tempus, agendi modum, necnon actionis difficultates in praeveniendo.
632	Cum quique supradictis qualitatibus debet insuper regius minister in animi firmitate, in amore erga subditos, in jurus peritiâ, et in defesse laborando eximus esse.
633	Inter regis hostes in regem confoederatos descidium inducere, regis amicos ac fautores ne amicitiam deserant amicè tractare, et qui regem deseruerunt ut iterum regi foederentur obtinere, qui valet, optimus Minister est.
634	Negotia maturè considerare, ad ea conficienda, quae magis apta sunt media adhibere, et ita loqui ut omnes in suam sententiam trehat, qui valet, optimus Miniter erit.
635	Insuper Minister debet plenè imbutus esse notitiâ virtutum regi convenientium, affabilem se praebere, callere modum agendi diversum pro temporum diversitate, ac ingenii subtilitatem habere.
636	Iis, qui cum naturali ingenii subtilitate scientias quoque acquisitas habeant, quindam est utut subtilissimum imperceptibile.
637	Etiamsi agendi modum ex scientiisdidiceris, attaemeu mundi mores discendo, juxta illos age.
638	Quamvis rex nec gnaris obaudiat, et ipse nescius est, tamen apud ipsum Ministri officium exercens obligationem habet eum hortandi, ne agat, quae agenda non sunt.
639	Melius est regi a sepuaginta millionibus hostium oppugnari, quam Ministrum habere contrarium.
640	Quamvis Minister, quae agenda sunt, eo quo decet modo, maturè consideret, numquam tamen ea perficiet, si dexteritatem pariter non habeat.

Chapter 65. Verborum efficacia.
641	Linguae bonitas (hoc est verborum via suasiva), in sapientûm aestimatione Ministrum bonum facit, nam hujusmodi bonitas caeteras omnes bonitates antecellit.
642	Cum ex Ministri verbis summum regi bonum, ac summum oriri possit malum, debet Minister in suis verbis valdè circumspectus.
643	Ministri verba talia esse debent, ut amicos in amicitiâ magisque confirmet, et in adversariis amicitiae desiderium reeent.
644	Minister in loquendo respectum habeat ad statum, seu conditionem eorum, quibus cum loquitur; num nil est quod sit hoc virtuti magis consonum, nil quod majus emolumentum afferat.
645	Minister virbum non proferat nisi postquam sciverit (sue noverit), nullum aliud esse verbum quod suum verbum vincere possit.
646	Qui in praeclaro Ministri officio perfectus est, is loqui debet ita, ut cum desiderio audiatur; cum verò caeteri loquuntur, non ad eorum loquendi modum, sed ad negotium quod afferunt, animum intendere.
647	Eum qui in luquendo suasivam vim habet, oblivioni obnoxius non est, nec auditorium timet, quisnam in oppositione voncere poterit ? Nemo sanè.
648	Orbis celeriter se subjiciet illis, si in loquendo ordinatè ac suaviter loqui valentes habuerit.
649	Asiaticè loqui affectant, qui purè et loconicè loqui nesciunt.
650	Qui quod didicerunt clarè et perspicuè caeteris communicare nescuint, similes sunt floribus, qui ramo adhaerent, sed odorem non reddunt.

Chapter 66. Puritas actionum.
651	Bonum auxiliatorem habere, temporale modo emolumentum dabit; sed puritas actionum, cum temporali emolumento, virtutem quoque, eique subsequens in coelo premium dabit.
652	Semper vitande sunt actiones, qui nec agenti laudem nec caeteris bonum afferunt.
653	Vitare omnio debet laudem destruentes actiones quoin mundon praeclarus esse vult.
654	Neque ut aliquod damnum effugiant, indecora faciunt qui firman mentem habet.
655	Aut noli facere unquam id, de quo postea conquerendum tibi sit; aut si aliquando feceris, querelas omitte.
656	Etiamsi tuam materm fame mori videris, noli facere quod a sapientibus virturabile sit.
657	Sapientibus melius est summam paupertatem pati, quam divites fieri collum subdendo sapientûm vituperio (i.e. vituperio dignis actionibus).
658	Qui aliquid vituperabile non vituperando inconsideratè fecerit, quamvis illud ad finem perducat, postea tamen afficitionem patietur.
659	Quod cum luctu cumulaveris, cum luctu peribit; si vero propter justiciam aliquod damnum patiaris, postea multa tibi afferet bona.
660	For nefas divitias cumulando regem in solio firmare velle, idem est ac velle firmum reddere ex crudâ argillâ fictum vas aquam ei infundendo.

Chapter 67. Firmitas in agenda.
661	Quod facit actionem fermitatem est animi fermitas; caetera omnia ad id non posunt.
662	Perfecti ministri conditio est inter haec duo viam tenere, ut neque aggrediatur ea, quibus insuperabilem obicem venturum praevidet, et si obex advenerit non retrocedat.
663	Fortis in agendo minister, quod in hostem intentat, ita exsequi debet, ut nonnisi finis actionis hosti notus sit, quod si ante finem hosti innotuerit diu lugendam afficitionem patietur.
664	Regulas agendi dare, sen parescribere, omnibus facile est; sed difficillimum est juxta praescriptas regulas agere.
665	Eorum, qui praecelum ministri officium obtiendo calri sunt, in gens firmitas quum redundet in regem, ab ipso magni fiet.
666	Omnia quae intentaverint, eo quo cogitaverunt modo obtinebunt ii, qui cum consideratione agendi fermitatem quoque possident.
667	Despicabilis licèt figurare sit, noli quemquam despicere; sunt enim qui similes sunt axe magni currus, firmanti clavo.
668	Actio quam, maturè considerando, faciendam esse perspexisti, sine triubatione procrastinationem vitando, perficienda est.
669	Quamvis plurimo labore, et animi contentione conficiendum sit, animi firmitatem sustentando perfice opus magnam tibi dulcedinem pariet.
670	Caeteras omnes fermitatas licet obtineas; si tamen animi fermitatem non aveas, a sapientibus non magni fies.

Chapter 68. Modus agendi.
671	Maturè considerandum, quoque certitudo oriatur, quod ad finem opus perduci possit; talem autem certitudinem habens opus erastinum differe magnus error erit.
672	In iis quae moram exigunt, moratus sis; in eis verò quae moram non sufferunr, moratus ne sis.
673	Quotiescunque vires suppetunt, in hostem agere debes; si viribus inferior sis qliquam viam excogianto opereris (sensus est, ubi vires desunt astutiâ utendum).
674	Inchoatae et non perfactae actiones, inchoatum et non perfectum bellum; si ritè consideres, easdem (quia semper malum subsequentur), consequentias habere nosces.
675	Quid impendendum? quae adsint instrumenta? aptum ne sit tempus? quasnam actiones facere possit? Opportunus an faveat locus? haec quinque sine allucinatione considerando, ad aliquem actionem procedendum.
676	Antequam aliquid aggrediaris, – ‘‘ad id perficiendum, quante labore opus sit? – quaenam impendimenta obvenire possint?- his superatis, et re ad finem perductâ, quodnam emolumentum sit obventurum?’’ – aequâ lance vibrando, agere debes.
677	Praeterea ab opus perficere volente haec servanta lex est, ut ab iis notitiam acquirat qui opere in illo praxim habeant.
678	Ex unâ actione feliciter confectâ gradus est faciendus ad aliam similem actionem, non secus ac pro domesticum elephantem alii elephantes capientur.
679	Expedit citius hostium fautores sibi amicos reddere, quam amicos gratificare.
680	Minister Regis, qui exiguum habet regnu __?  timens ostendere panicum quo capietur metum, si fortè à fortiori oppugnetur, si se vincere poterit, non debet inique ferre aliquam depressionem, quae fortiori assequendo, sibi proveniat.

Chapter 69. Legatio i.e. legati officium.
681	Legati dotes esse debent sequente; nimirum ut sit (suis consanguineris) benè affectus; ut sit optimo loco natus; ut regis personam affectare sciat.
682	Amor (in regem), quae regi convenientia sunt probe scire, et in loquendo consideratio et verborum efficacia: tres sunt qualitates quea nonnisi in legatis reperiuntur.
683	Inter regia jura callentes versando, in dictâ scientiâ valde peritus esse debe; qui inter armatosreges auis verbis suo regi victoriam obtinendi officium sustinet, nempe legatus.
684	Ingenii sublimitas, venerabilis aut amabilis praesentia, magno studio ac praxi compararta scientia; qui horum trium unionem habet, ad legti officium prodeat.
685	Si plurima sint profenda, ordinate ac concise id faciendo; si displicentia sint repraesentanda ab odium concintantibus verbis abstinend: amicalibus verbis id faciendi, suo regi emolumentum procurare debet legatus.
686	Necessariam scientiam habendo, si torvis oculis aspiciatur metum non ostendendo, rem ita ut ab audientte bene intelligatur exponendo, si tempus sibi non faveat, quamnam tunc industriam adhibere debeat, scire debet legatus.
687	Quomodo se genere debeat noscendo, ad alloquendum regem tempus aptum et locum opportunum procurando, omnia cum maturâ consideratione fasciendo, legationem qui absolvit optimus legatus erit.
688	Illibatos mores, aulicorum favorem, et intrepidum animum, et cum his tribus in loquendo sinceritatem possidere boni legati condition est.
689	Qui verba à suo rege prolata ad alios reges ferendi officio funguntur, debent ita intrepidè loqui, ut nunquam ob metum aliquod ex suo ore effluat verbum, quod suo regi indecorum.
690	Qui etiamsi sibi damnum imminere videat, nil timend apud caeteros reges suo regi exaltationem, non depressionem afferentia verba proferre valet, optimus legatus est.

Chapter 70. Quomodo legatus cum regibus versari debeat.
691	Necprope nec procul, non secus ac qui ad ignem calefit, cum exertis regibus versandum.
692	Non appertere quae reges tanquam sibi propria appetunt, via est assequendi ab ipsis regibus versandum.
693	Si cautus esse vis, cave ab iis, quae difficulter tolerantur; nam postquam regum animum aversum senseris, difficile erit illum benevolm reddere.
694	Coram regibus cave ne quinquam secretè loquantur, neque ut audias aurem admoveas, neque quid dixerit statim interroges, neque cures illud secretum scire, nisi quum ille tibi sponte patefecerit.
695	Quidquid rex alicui secretè loquantur, neque ut audias aurem admoveas, neque quid dixerit statim interroges, neque cures illud secretum scire, nisi quum ille tibi sponte patefecerit.
696	Regis intentum percipere studens, ad ei loquendum opportunum tempus eligendo, sive odiosa, sive grata sint, quae loqui debes, ita loquaris ut gratè audiaris.
697	Grata loquendo futilia nunquam loquaris, licet alii coram te ac rege loquantur.
698	Quamvis rex aetate tibi inferior sit, et in eo consangtiuinitatis gradu, ut tibi reverentiam debeat, ne istam praesumas, sed procede attendendo ad supremam quam gerit dignitatem.
699	Qui sanam mentem habent, quamvis se videant a rege, plurimi fieri, nunquam audent ea facere quae regi non placent.
700	In regis familiaritate veteranus licet sis, cave ruinam affert.