O sztuce rządzenia - 1

TIRUWALLUWAR
"TIRUKKURAL" ("Kural")

Świeta księga południowych Indii.

Ossolineum 1977
Przekład: Bohdan Gębarski

SPIS TREŚCI: KSIĘGA I - SZTUKA ŻYCIA 1. WPROWADZENIE 2. O ŻYCIU RODZINNYM 3. O ASCEZIE KSIĘGA II - SZTUKA RZĄDZENIA 1. O PAŃSTWIE 2. CZŁONKOWIE RZĄDU 3. VARIA KSIĘGA III - SZTUKA MIŁOŚCI 1. MIŁOŚĆ PRZEDMAŁŻEŃSKA 2. MIŁOŚĆ MAŁŻEŃSKA - ROZŁĄKA - PO POWROCIE

W rejonach 2. O sztuce rządzenia (porul)

1. O PAŃSTWIE

Rozdział 41:

401. Nie radź głupio, gdy radzić ci przyjdzie ochota,
Wszak nie zagrasz, nie znając gry w kości.

402. Głupi człowiek wśród mądrych bezradnie się miota,

Jak brzydula na łożu miłości.

403. Nawet on jednak może szacunek w nas budzić,

Jeśli milczy, gdy trzeba, uparcie.

404. Mędrcy nie chcą się liczyć ze zdaniem tych ludzi,

Co są ich towarzystwa nie warci.

405. Głupiec, dufny w swą mądrość, sam nie wie, co plecie,

Gdy z mądrymi chce zmierzyć się w sporze.

406. Czemu mu nie wystarcza, że tkwi na tym świecie

Na kształt głazu na dzikim ugorze?

407. Nierozumny dostojnik jest tylko bałwanem,

Co go dzieci zlepiły dla psoty.

………………………………………………………………….

409. Głupi pan nie jest godzien mądrego rolnika,

Gdy go głupstwem skrzywdzili bogowie.

410. Jeśli człowiek ma więcej wartości od byka,

To dlatego, że więcej ma w głowie.

45. O dobieraniu mądrych przyjaciół

441. Jeśli spotkasz człowieka o wielkim rozumie,
Wnet skorzystaj z okazji tak rzadkiej.

442. Może w porę on skutki twych błędów usunie
I przestrzeże przed nowym upadkiem.

443. Słuchać głosu i słów myśliciela - to chwała,
Której tylko się głupiec wyrzeka.

444. Gdy odejdzie, idź śladem, gdzie w pyle postała
Bosa noga wielkiego człowieka.

Dla monarchy są radcy, czym oczy są w głowie,
Niech więc dobrze te oczy wytęża. ?

Jeśli obraz ma jasny, to żadni wrogowie
Nie obalą go siłą oręża.?

449. Król, co słucha napomnień ministrów wytrawnych,
Może być o stan kraju spokojny.

450. Gdy ster jednak przechwyci do ręki niewprawnej,
Straci łacno tron nawet bez wojny.

47. O gruntownym przemyśleniu każdego czynu

463. Mądry nie akceptuje niepewnych poczynań,
Co na szwank mogą honor wystawić.

53. O stosunku do krewnych i przyjaciół

524. Cóż, że wielki dostatek człowieka otacza,
Skoro nie ma nim kogo otaczać.

Rozdział 56:

551. Król, co państwo obdziera, by poić swą żądzę,
Gorszy jest niźli zwykły morderca,

552. Albo zbójca, co woła: «Oddawaj pieniądze»!
Przystawiając ci ostrze do serca.

553. Kraj upadnie, gdy władca nie stara się wszędzie
Dzień po dniu godziwości przestrzegać.

554. Jeśli król wciąż po złoto nachylać się będzie,
Wierny lud mu przestanie ulegać.

555. Łzy przelane przez stale krzywdzonych poddanych
Są napojem zabójczym dla władzy.

556. Dobre rządy przetrwają najgorsze orkany,
Złe – nienawiść od środka rozsadzi.

557. Państwo pod władzą chciwca, co stał się despotą,
Jest jak step, który słońce wypala.

558. Radża niesprawiedliwy nie troszczy się o to,
Co się dzieje pod dachem wasala.

559. Niebo deszczu poskąpi, gdy władca poniecha
Praw prostaka czy nawet wielmoży.

560. Bydło zje resztki słomy kładzionej na strzechach,
A kapłani zapomną słów bożych.

58. O DOBROCI

571. Jeśli dotąd świat stoi, to jeno z powodu,
Że w nim trochę dobroci ostało.

572. Zacny człowiek jest chlubą każdego narodu,
Jak nikczemnik jest jego zakałą.

573. Jakaż korzyść jest z pieśni, jeżeli przestanie
W sercach ludzkich odbijać się echem?

574. Jakaż korzyść jest z oczu, gdy nie są już w stanie
Na świat spojrzeć z łagodnym uśmiechem?

575. Człowiek albo się z ludźmi spojrzeniem jednoczy,
Albo oczy ma puste jak rana.

576. Dusza, co nie jest zdolna przemówić przez oczy,
Jest jak palma piorunem strzaskana.

577. Ślepcem prawie jest taki, co nie ma we wzroku
Ciepła, które dla wszystkich wystarczy.

578. Miej życzliwość dla ludzi i wiele uroku,
Gdy obejmujesz swój urząd monarszy.

579. Ucz się puszczać w niepamięć pretensje i żale,
Kiedy trzeba ugłaskać sąsiada.

580. Czasem w imię pokoju z niesfornym wasalem
I trucizny skosztować wypada.

62. O wytrwałości

611. Nie rezygnuj z zadania, gdy szczerze w nie wierzysz,

Nawet jeśli jest żmudne i ciężkie.

612. Nie przerywaj w połowie, co skończyć należy,

Bo to to kwestia ambicji twej męskiej.

613. Zdolność do wielkich czynów mężczyzna zdobywa

Kosztem pracy muskułów i ducha.

614. Leń zawiedzie w potrzebie, chociażby się zgrywał,

Jak zwodzi miecz w ręku eunucha.

615. Kto nie pragnie uciechy, lecz myśli o pracy,

Ten rodzinie utrapień oszczędzi.

616. Bo wysiłek prostaka czy króla bogaci,

A bezczynność prowadzi do nędzy.

617. Pani Niepowodzenia przebywa w gnuśności

Nie zakłada rąk Pani Powodzeń.

618.  Nie jest hańbą, gdy stracę znaczenie i włości.

Hańbą jest, kiedy z tym się pogodzę.

619. Choćby los cię skazywał na ciężkie strapienia,

Twe wysiłki są warte zabiegów.

620. Kto obstaje przy swoim do końca istnienia,

Tego prądy doniosą do brzegu.

Rozdział 63:

621. Śmiej się z trosk i utrapień, bo śmiech jest nadzieją,
Że ci będzie się jeszcze powodzić.

622. Wszelkie smutki naówczas w twych oczach zmaleją
I opadną jak fale powodzi.

623. Bo odwaga zwycięży zwycięzców z przedbiegu,
Zada klęskę tym, którzy są klęską.

624. Wół w zaprzęgu przez bagna dociągnie do brzegu,
Mężny w czas stłumi rozpacz niemęską.

625. A zgryzoty zwalczane ze szczerym zapałem,
Wiatr jak smugi mgły zacznie roznosić.

626. Jeśli, póki się tobie szczęściło, milczałeś,
Milcz i teraz, gdy ważą się losy.

627. Człowiek to cel ruchomy dla doli, na którym
Ona rzutów próbuje do woli.

628. Uznaj fakt, że cierpienie jest prawem natury
I nie przejmuj się zbytnio, gdy boli.

629. Kto w bogactwie nie starał się więcej pozyskać,
Nie zmarnieje o wodzie i chlebie.

630. W ciężkiej walce ze światem osiągnie to wszystko,
Co wrogowie zastrzegli dla siebie.